بررسی شغل آشپز و کمک آشپز و مزایا و معایب آن
دنیای غذاها، یکی از قشنگ‌ترین و لذیذترین دنیاهایی است که ما انسان‌ها برای خود ساخته‌ایم. تا جایی که بخشی از خاطرات خوب ما با غذاهای خوشمزه شکل گرفته‌اند. جدا از بحث لذیذ و قشنگ بودن غذاها، صنعت غذا و مواد غذایی، یکی از صنایع مهم در ایجاد مشاغل مستقیم و غیرمستقیم در جهان است. آشپز و کمک آشپز از جمله این مشاغل است که بسیاری از ما به طور هر چند مختصر با آن آشنا هستیم. آشپزها و کمک آشپزها، نقش مهمی در تهیه غذاها و ایجاد تنوع در آنها دارند. البته شغل یک آشپز خوب و ماهر تنها محدود به پخت و پز نیست، بلکه آشپزها و کمک آشپزها، بسته به میزان فعالیت و مهارت خود، ممکن است وظایف متعددی داشته باشند. حتی گاه الزامات آموزشی خاصی نیز لازم است. اگر تمایل دارید با بخشی از این وظایف، مهارت‌ها و الزامات آموزشی و غیرآموزشی آشنا شوید، با این نوشته همراه شوید تا برخی از نکات مهم و کاربردی را دریابید.
مطالب مرتبط:
فهرست مطالب
شرح شغل آشپز و کمک آشپز
آشپزها انواع غذاها را از پیش غذا گرفته تا دسر تهیه کرده و می‌پزند. آنها مسئول طعم و مزه و ارائه نهایی غذاها هستند، هدف آنها این است که غذایی که آماده کرده‌اند، نه تنها طعم عالی داشته باشد،، بلکه اشتها آور نیز به نظر برسد. آشپزها، علاوه بر مسئولیت عملیات پخت و پز، گاه ممکن است هماهنگی کار کل خدمه آشپزخانه و نیز مجموعه‌ای از وظایف سازمانی و اداری دیگر را نیز بر عهده داشته باشند. معمولا در این موارد، فرد عنوان سرآشپز را دارد. در کل این وظایف می‌تواند شامل سفارش مواد اولیه، انتخاب تامین کنندگان، مدیریت ذخایر مواد غذایی، تعیین هزینه ظروف و تعیین قیمت باشد. سرآشپزها همچنین مسئول ایمنی مواد غذایی و رعایت استانداردهای بالای بهداشت در آشپزخانه هستند.
در جاهای کوچکتر و کمتر رسمی، وظایف آشپز عمدتاً عملیاتی است، یعنی پخت و پز، مدیریت تدارکات و اطمینان از تمیز و مرتب نگه داشتن آشپزخانه و حتی گاه تنها محدود به تهیه غذا است.
شغل آشپز در آشپزخانه رستوران معمولاً از پایین شروع می‌شود. در انتهای سلسله‌مراتب این شغل، یک شاگرد آشپز یا دستیار آشپزخانه قرار دارد. به این افراد معمولا کمک آشپز می گویند. بنابراین بسیاری از کمک آشپزها، پس از چندین سال تجربه و با توانایی‌های برنامه ریزی و سازمانی قوی که از خود نشان دادند، این فرصت را خواهند داشت تا پیشرفت کنند و به یک آشپز ماهر تبدیل شوند.
وظایف کمک آشپز و آشپز چیست؟
برخلاف تصور بسیاری از ما، وظیفه آشپز و کمک آشپز تنها به تهیه و پخت و پز محدود نیست، بلکه یک آشپز و کمک آشپز ماهر ممکن است وظایف و مسئولیت‌های متعددی داشته باشد.
برخی از وظایف آشپز عبارت است از:
- تنظیم آشپزخانه با ظروف و تجهیزات پخت و پز، مانند چاقو، تابه و ترازو
- مطالعه دستور غذا و جمع آوری تمام مواد لازم
- پختن غذا در موقع مقرر
- محول کردن وظایف به کارکنان آشپزخانه
- نظارت بر آشپزهای زیر دست خود و کمک به آنها در صورت نیاز
- کنترل انبار مواد غذایی و سفارش دادن مواد غذایی لازم
- بررسی کیفیت و تاریخ انقضای مواد غذایی
- آزمایش دستور العمل‌ها و پیشنهاد مواد جدید
- نظارت بر مقررات بهداشتی و ایمنی در آشپزخانه
وظایف کمک آشپز می تواند شامل موارد زیر باشد:
- همکاری در تهیه و توزیع غذا
- همکاری در آماده سازی مواد اولیه مورد نیاز طبخ
- همکاری در سرو غذا
- پیگیری تامین و تدارک مواد اولیه مورد نیاز
- انجام سایر امور محوله در حوزه وظایف سازمانی از سوی مقام مافوق
مزایا شغل آشپزی
فردی که وارد شغل آشپزی می‌شود، می‌تواند در هر جای دنیا شروع به‌کار کند. او نیاز ندارد برای خود رستوران افتتاح کند؛ بلکه می‌تواند در هر رستوران، هتل وشرکتی که به توانایی‌های او را نیاز دارند، بدون نیاز به سرمایه اولیه، شروع به کار کند. این شغل، جزو مشاغل هنری محسوب می شود. او به وسیله مواد اولیه و به کمک چاشنی‌های متفاوت، سعی در خلق یک اثر جدید می‌کند و بشقاب مشتری را با فکر و هنر خاص خود تزیین می‌کند. این شغل برای سرآشپز یک تجربه جدید را به‌همراه می‌آورد.
آشپز می تواند تجربیات خود را به دیگران آموزش دهد و خود نیز آموزش‌های جدیدی را فرا گیرد. تمامی این تجربیات باعث می‌شود، درصورتی‌که شخصی علاقه داشته باشد، پس از مدتی رستوران خود را افتتاح کند و با تجربه و تخصص بسیار وارد این کار شود.
معایب شغل آشپزی
در کنار مزایای یادشده، شغل آشپزی هم مانند تمامی مشاغل، معایب خاص خود را دارد. در کنار تمام زیبایی‌ها و تجربه‌های جدید که فرد به‌دست می‌آورد، این شغل، خطرات خاص خود را نیز دارد. خطراتی مانند سوختگی یا بریدگی‌های عمیق، بخش جدایی‌ناپذیر این شغل است. حمل وسایل سنگین، استفاده از دستگاه‌های خطرناک، کار در فضای بسیار کوچک، ایستادن به مدت طولانی، کم بودن وقت استراحت، ساعت کاری زیاد، نبود تعطیلی، انتقادات مدیریت و مشتریان و …. بخشی از معایب این کار محسوب می‌شود.
الزامات تحصیلی برای آشپز و کمک آشپز
اگر در گذشته گفته می‌شد، آشپز باید تحصیلات دانشگاهی یا آموزشی داشته باشد، شاید همه ما می‌خندیدیم؛ زیرا تصور ما از آشپزی، مهارتی است که طی تجربه عملی به دست آمده است. البته در حال حاضر نیز بسیاری از آشپزها و کمک آشپزهای ماهر، کسانی هستند که بر اساس تجربه، استعداد و علاقه به یک آشپز یا کمک آشپز خوب تبدیل شده‌اند. با این حال، سطح آموزش و تخصص مورد نیاز یک آشپز به محل کار آنها بستگی دارد.
آشپزهایی که در سفره خانه‌ها، کافه تریاها و فست فودها کار می‌کنند نیازی به آموزش خاصی ندارند، در حالی که شیرینی پزها، آشپزهای غذاهای خاص مانند غذاهای غیر بومی، دریایی و… همگی نیاز به یادگیری مهارت‌های خاصی دارند. امروزه یادگیری آشپزی به صورت عملی در موسسات آموزشی نیز آموزش داده می‌شود. حتی برخی از کسانی که به دنبال آشپز و کمک آشپز حرفه‌ای هستند ترجیح می‌دهند افرادی را که مدرک آموزشی دریافت کرده‌اند به کار گیرند. هر چند در نهایت مهارت و تجربه، عامل تعیین کننده است.
نحوه کار کردن آشپز و کمک آشپز
آشپز و کمک آشپزها، با حضور در مکان‌های مورد نظر، اقدام به آشپزی می‌کنند. امروزه شکلی از شغل آشپزی نیز رواج یافته است که طی آن افراد با تهیه غذاها، شیرینیجات و دسرهای مختلف در خانه خود، مشتریان را به صورت آنلاین جذب می‌کنند. به عنوان مثال افراد از طریق شبکه‌های اجتماعی، نمونه غذاهای خود را به نمایش می‌گذارند و توضیحات لازم را در رابطه با آن ارائه می‌دهند و بسته به نوع غذا، آن را تا نواحی دوردست نیز ارسال می‌کنند.
محل کار آشپز و کمک آشپز
آشپز و کمک آشپزها در جاهایی مانند رستوران، مغازه‌های کوچک و بزرگ فست فود، کارخانه‌ها، هتل‌ها، سفره خانه ها، کافه تریاها، تالارها، مراکز تهیه غذا، شرکت‌ها، بیمارستان‌ها، دانشگاه‌ها و هر کسب و کار بزرگی که دارای کارگران و کارمندان متعدد هستند، به کار گرفته می‌شوند. البته برخی از آشپزها به صورت مستقل کار می‌کنند، مثلا همانطور که گفتیم ممکن است خود در خانه، کسب و کار کوچکی در رابطه با آشپزی و ارائه غذا به راه اندازد. گاهی اوقات نیز ممکن است موسسات آموزشی به درج آگهی استخدام در این زمینه بپردازند. برخی نیز ممکن است به صورت موقت و در مواقعی خاص کار کنند. به عنوان مثال در حسینیه‌ها جهت پخت غذا در مراسمات مذهبی یا ….
مشاغل مرتبط با شغل آشپزی
با توجه به اینکه آشپزی زیر مجموعه ای از حوزه کلی مشاغل حوزه رستوران، گردشگری و هتلداری هست. شغل آشپزی نیز بر اساس نوع فعالیت و موقعیت کاری صورت می گیرد. افراد می توانند به عنوان آشپز در حیطه های گوناگونی به ایفای نقش بپردازند. آنها می توانند برای خود یک رستوران دایر کنند و در آن مشغول به کار شوند.
اما اگر بخواهیم شغل آشپزی را دسته بندی کنیم می توانیم به شغل آشپز، سرآشپز، دستیار آشپز و کارگر ساده اشاره نماییم. تقریبا در تمامی رستوران این مشاغل وجود دارد و یا در فست فودها می‌توان به پیتزا‌زن‌ها، سالادزن، ساندویچ‌زن و غیره اشاره نمود. شما هم اگر به این حرفه علاقه دارید می توانید ابتدا به عنوان کارجو در کاریابی ایران استخدام ثبت نام نمایید و سپس از طریق سیستم رزومه ساز رایگان این سایت برای خود رزومه حرفه ای ساخته و برای کارفرمایان ارسال نمایید.
حقوق آشپز و کمک آشپز
آمار دقیقی از میزان حقوق و مزایای دریافتی سرآشپز در ایران وجود ندارد. اما به‌طور کل، به‌دلیل آنکه اين شغل از مقررات قانون کار تبعیت می‌کند، بسیاری از افراد بر اساس پایه حقوق وزارت کار مزد دریافت می‌کنند. مواردی مانند مهارت، میزان تجربه و تحصیلات آکادمیک می‌تواند در مقدار حقوق فرد در هنگام استخدام سرآشپز تأثیر بگذارد. افرادی که در فست فودها و رستوران های خوب استخدام می شوند حقوق بالاتری می گیرند. درآمد آشپزهای رستوران های سطح بالا و لوکس و سرآشپزها هم بسیار بیشتر خواهد بود.
همه چیز بستگی دارد که یک آشپز کجا و چه مدت زمانی کار می‌کند و کیفیت غذاهای او چگونه است. حجم فعالیت‌ها نیز تاثیرگذار است. یعنی حقوق آشپزی که برای صد نفری آشپزی می‌کند با کسی که برای بیست نفر غذا تهیه می‌کند، قطعا یکسان نیست.
مهارت‌های لازم برای آشپز و کمک آشپز
مهارت سازمانی:
آشپزخانه‌ها می‌توانند محیطی بسیار شلوغ برای کار کردن باشند، بنابراین ضروری است که شما این توانایی را داشته باشید که همیشه تمیز و مرتب کار کنید. این مهارت شامل این است که بتوانید تمیز و مرتب کار کنید. آشپزهای زیادی وجود دارند که از نظر فنی آشپزهای خوبی هستند اما به محض این که محیط آنها شلوغ می‌شود، نظم آنها به هم می‌خورد. این یعنی اینکه فرد مهارت سازمانی بالایی ندارد.
توانایی انجام چند کار ماهرانه:
ممکن است عناصر زیادی از غذا در یک بشقاب وجود داشته باشد تا یک غذای کامل درست شود. حالا فکر کنید، آن بشقاب روی میزی قرار دارد که قرار است پیش غذا و دسر نیز داشته باشد. توانایی فکر کردن به همه چیز به یکباره و درک و دانستن اینکه هر بخش از آشپزخانه روی چه چیزی کار می‌کند و یا شما چگونه باید از عهده وظایف خود برآیید، مهارتی است که تسلط بر آن بسیار سخت است. اما یک آشپز خوب قادر خواهد بود این کار را به خوبی انجام دهد.
مهارت در مدیریت زمان:
یک آشپز و یا کمک آشپز خوب، باید مهارت و توانایی برنامه‌ریزی دقیق کارها را داشته باشد تا بتواند همه چیز را در زمان مناسب و به موقع خود آماده کند. این مهارت بسیار کلیدی است. زیرا بر فرض در رستورانی که غذاهای آن با تاخیر زیاد آماده می‌شودد، حتی اگر غذای آن رستوران جز بهترین غذاها باشد، باعث دلسردی مشتری خواهد شد.
مهارت‌های رهبری:
گاه ممکن است یک آشپز چندین کمک آشپز داشته باشد. پس در اینجا مهارت مدیریت بسیار مهم است. آشپزهای با تجربه باید بدانند که چگونه تیم را رهبری کنند و از آنها بهترین بهره را ببرند. آشپز، گاه مسئولیت آشپزخانه را بر عهده دارد، بنابراین آنها باید بتوانند جهت دهی کنند. در عین حال، آنها باید فضایی شاد را در آشپزخانه به وجود آورند. آنها همچنین ممکن است نیاز داشته باشند که در حین خدمت به کارکنان جوان‌تر، مشاوره دهند و در عین حال اطمینان حاصل کنند که همه چیز به خوبی پیش می‌رود.
علاوه بر موارد فوق می‌توان مهارت‌های دیگری نیز برشمرد:
- تجربه کاری ثابت شده به عنوان آشپز
- تجربه عملی و آشنایی کامل با تجهیزات مختلف آشپزخانه (مانند کباب پز و ماکارونی ساز)
- دانش پیشرفته آشپزی، شیرینی پزی و فنون مربوط به آن
- توانایی حفظ آرامش و انجام وظایف مختلف
- دانش به روز از تکنیک‌ها و دستور العمل‌های آشپزی
- آشنایی با قوانین بهداشتی
ویژگی‌های لازم برای آشپز و کمک آشپز
یک آشپز و کمک آشپز خوب، معمولا از نظر ویژگی‌های شخصیتی و حتی جسمانی باید واجد برخی ویژگی‌ها باشد. این ویژگی‌ها الزامی نیستند، اما وجود آنها به بهبود شغلی فرد کمک زیادی می‌کند. این ویژگی‌ها عبارت است از:
علاقه:
علاقه مهمترین ویژگی است که برای تبدیل شدن به یک آشپز خوب ضروری است. آشپزی که علاقه‌ای به آشپزی ندارد، زود از کار خود خسته می‌شود. در حالی که آشپزهای ماهر کسانی هستند که هم استعداد و مهارت خاصی در شناخت غذاهای با کیفیت دارند و هم عاشق آشپزی هستند.
داشتن حوصله:
کار آشپزی کمی سخت است. گاهی نیز ممکن است مشکلاتی همچون سوختن غذا و یا آماده نشدن به موقع غذا به وجود آید. این مسائل ممکن است باعث خستگی یا کم شدن حوصله شما شود. پس داشتن حوصله برای کارهایی چون آماده کردن به موقع غذاها، درست کردن دوباره یک غذا در صورت سوختن یا کیفیت پایین آن و مسائلی از این دست داشته باشد.
خلاقیت:
خلاقیت بسیار مهم است. یک آشپز خوب و ماهر کسی نیست که دائما یک غذا را به یک شکل آماده کند، بلکه گاهی خلاقیت نیز لازم است. خلاقیت برای اینکه بتوانید عطر و طعم جدیدی در غذاها به وجود آورید و یا در تزئین غذاها، خلاقانه عمل کنید بسیار مهم است. یک آشپز از نظر چیدمان منو، نحوه ظاهر غذا در بشقاب و طعم آن برای مشتریان نیز نیاز به خلاقیت دارد. همچنین در برنامه ریزی نحوه عملکرد آشپزخانه نیز ممکن است ویژگی خلاقیت مهم باشد.
استقامت:
این ویژگی ممکن است شما را شگفت‌زده کند، اما آشپزها باید سطح عالی از آمادگی جسمانی و ذهنی داشته باشند. کار در آشپزخانه می‌تواند از نظر فیزیکی بسیار سخت باشد. کار کردن در شیفت‌های طولانی روی پاها در دمای گرم و بدون استراحت زیاد،سخت است. علاوه بر این، انرژی ذهنی مورد نیاز برای مقابله با فشارها و سختی‌های آشپزخانه شما، می‌تواند بسیار زیاد باشد. یک آشپز با تجربه باید استقامت بسیار خوبی برای متمرکز ماندن و تولید مداوم ظروف برای مشتریان داشته باشد.
انعطاف‌پذیری:
آشپزها اغلب بازخوردی از دیگر آشپزها، کمک آشپزها، همکاران و مشتریان در مورد غذاهایی که تولید می‌کنند دریافت می‌کنند و همه بازخوردها مثبت نخواهد بود. شما باید بتوانید انتقاد را مدیریت کنید، صادقانه به آن نگاه کنید و تصمیم بگیرید که آیا آن انتقادات درست و بجا هستند یا خیر. راحت بگوییم. شما به عنوان یک آشپز باید پوست کلفتی داشته باشید و در برابر هرگونه انتقاد و تغییری، انعطاف لازم را داشته باشید.
سخن پایانی
غذا اساسی‌ترین نیاز انسان‌ها در هر حال و زمانی است و برخلاف برخی از نیازها که قابل چشم‌پوشی است از غذا نمی‌توان گذشت. خیلی از ما دوست داریم لحظات رویایی و یا زیبای خود را با غذاهای لذیذ در رستوران‌های خوب بگذرانیم. معمولا به هتلی می‌رویم که غذاهای آن کیفیت مناسبی داشته باشد. کافه تریاهای خوب را با سرو خوب خدمات غذایی می‌شناسیم. پس آشپزی مهم است و آشپزهای خوب همیشه متقاضی دارند. برای آنکه بتوانید به یک آموزش خوب تبدیل شوید، کافیست مهارت خود را به هر شکلی که می‌توانید به نمایش بگذارید و خلاقیت داشته باشید. خلاقیت تنها در آشپزی و غذا پختن نیست، گاه در نوع سرو غذا است. پس اگر زمانی به شکل مستقل کار کردید، حتما این موارد را در نظر بگیرید. با این حال اگر در حال حاضر قادر به کار کردن به شکل مستقل نیستید و می‌خواهید در یک مجموعه به عنوان آشپز یا کمک آشپز مشغول به کار شوید، می‌توانید آگهی‌های مربوط به استخدام آشپز و سر آشپز در سایت ایران استخدام را دنبال کنید.
جهت مشاهده آگهی های استخدام آشپز و کمک آشپز در سایت ایران استخدام کلیک نمایید.
منبع: ایران استخدام
با سلام
سوالی داشتم ک جایی ندیدم راجع بهش حرف زده بشه، و اون سوال اینه” هر آشپز بطور استاندارد برای چند نفر میتونه پخت کنه؟! ب لحاظ ایمنی مجاز برای پخت چند نفر هست؟؟؟؟؟
سلام دوست عزیز
سوالتون خیلی کلی هست. این بستگی به شرایط و انداره محیط کار آشپز، تقاضای کارفرما و… دارد.
موفق باشید.