سختی کار چیست؟ (نحوه استعلام سختی کار)
از آنجایی که مشاغل سخت و زیان‌آور بدلیل تنش‌های جسمی و روحی، سلامتی کارکنان را تهدید می‌کند قانون‌گذاران برای حمایت از حقوق این کارکنان مزایایی را در نظر گرفته‌اند. کارکنان مشاغل سخت و زیان‌آور مشمول قانون سختی کار (به انگلیسی hardship allowance) می‌باشند. اما قانون سختی کار چیست و نحوه استعلام سختی کار چگونه است؟ در این مطلب با مباحث مربوط به سختی کار بیمه تامین اجتماعی بیشتر آشنا می‌شوید.
فهرست مطالب
منظور از سختی کار چیست؟
همانطور که در مطلب مشاغل سخت و زیان آور اشاره شد، کارهای سخت و زیان آور به 2 گروه الف و ب تقسیم می‌شوند. افراد شاغل در مشاغل گروه الف و ب مشمول مزایای سختی کار می‌شوند. در قانون کار مزایایی برای مشمولان سختی کار در نظر گرفته شده است این مزایا با هدف در نظر گرفتن شرایط خاص و دشوار کاری و به منظور احترام و حمایت از حقوق کارکنان تصویب شده اند.
سختی کار متناوب چیست؟
سختی کار متناوب به مشاغلی اطلاق می‌شود که کارگران در آن‌ها به طور دوره‌ای یا گاه به گاه، به جای به صورت مداوم، در معرض شرایط کاری سخت و زیان‌آور قرار می‌گیرند. این شرایط ممکن است شامل کار در محیط‌هایی با خطرات فیزیکی یا شیمیایی، کار با ماشین‌آلات سنگین، یا در شرایط دشوار دیگری باشد که به طور منظم و پیوسته تکرار نمی‌شوند. به عنوان مثال، کارگری که در یک پروژه ساختمانی تنها زمانی که نیاز به انجام کار در ارتفاعات است فعالیت می‌کند، می‌تواند زیر مجموعه سختی کار متناوب قرار بگیرد. این نوع از سختی کار به دلیل مقطعی بودن شرایط سخت، معمولا به صورت متناوب ارزیابی و مدیریت می‌شود.
سختی کار متوالی چیست؟
سختی کار متوالی به نوعی از شغل اشاره دارد که در آن کارگران به طور مداوم و پیوسته در معرض شرایط سخت و زیان‌آور کاری قرار دارند. این شرایط می‌تواند شامل کار در محیط‌های با خطرات شدید فیزیکی، شیمیایی، یا بیولوژیکی باشد، یا اینکه کار در دماهای بسیار بالا یا پایین، مواجهه با سطوح بالایی از سر و صدا، یا کار با مواد خطرناک به صورت روزمره رخ دهد.
برای مثال، کارگرانی که در معادن زیرزمینی یا در کارخانجات شیمیایی کار می‌کنند و هر روز به صورت مستقیم با مواد خطرناک سروکار دارند، زیر مجموعه‌ی سختی کار متوالی قرار می‌گیرند. این نوع از سختی کار به دلیل دائمی و پایدار بودن شرایط دشوار کاری، نیازمند توجه ویژه و حمایت‌های مداوم از جانب سازمان‌های بیمه‌گر و دولت است تا سلامت و امنیت کارگران تضمین شود.
سختی کار شامل چه شغل هایی می‌شود؟
سختی کار شامل مشاغل و کارهای سخت و زیان آور است. قبلاً لیست مشاغل سختی کار را در مطلب مشاغل سخت و زیان آور کدام اند؟ (لیست مشاغل) معرفی کرده‌ایم.
درجه سختی کار چیست؟
درجه سختی کار یک معیار تعریف شده برای ارزیابی و رتبه بندی میزان خطر و دشواری شرایط کاری شغل‌های مختلف است. این درجه‌بندی به تعیین میزان تأثیرگذاری شرایط کاری بر سلامت فیزیکی و روانی کارگران کمک کرده و برای تعیین اینکه آیا یک شغل به عنوان کار سخت و زیان‌آور شناخته شده و واجد شرایط دریافت مزایای خاص مانند فوق‌العاده سختی کار، بازنشستگی زودهنگام، و سایر حمایت‌های قانونی است یا خیر، استفاده می‌شود. درجه سختی کار از 1 تا 5 در نظر گرفته شده است.
ضریب سختی کار چیست؟
ضریب عددی سختی کار در واقع نشان‌دهنده میزان خطر و دشواری مرتبط با یک شغل است که بر اساس عوامل مختلفی مانند میزان خطر فیزیکی، شیمیایی، بیولوژیکی و روانی که کارگران در طول کار خود با آن روبرو هستند، تعیین می‌شود. این ضریب به صورت عددی بیان می‌شود و معمولاً بر اساس یک سیستم ارزیابی دقیق و استاندارد شده از سوی سازمان‌های دولتی مانند وزارت کار یا سازمان تأمین اجتماعی تعیین می‌گردد.
فوق العاده سختی کار چیست؟
برای مشاغل سخت و زیان آور مزایایی در نظر گرفته شده است. در مطلب مربوط به معرفی مشاغل سخت و زیان آور در مورد مزایای این مشاغل توضیح داده شد. فوق‌العاده سختی کار نیز از جمله مزایای کارهای سخت و زیان آور است که به کارمندان دستگاه‌های اجرایی تعلق می‌گیرد. درصورتیکه کارکنان با وجود در نظر گرفتن شرایط بهداشتی و ایمنی کار بازهم در معرض عوارض نامطلوب محیط کار قرار می‌گیرند.
خدمات سازمان تامین اجتماعی برای لیست مشاغل سختی کار
سازمان تامین اجتماعی جهت حمایت از کارکنان مشاغل سخت و زیان آور خدماتی ارائه می‌دهد. این خدمات شامل موارد زیر می‌شود:
پرداخت بیمه تامین اجتماعی
این بیمه برای پوشش هزینه‌های درمانی، بیماری، مرگ و میر و همچنین برای پوشش هزینه‌های خانواده در صورت فوت کارکنان در نظر گرفته می‌شود.
پرداخت بیمه حوادث کاری
بیمه حوادث کاری برای پوشش هزینه‌های درمانی و بیماری‌هایی است که در نتیجه کار در محیط‌های خطرناک و زیان‌آور اتفاق می‌افتد.
پرداخت بیمه بازنشستگی
این بیمه برای پوشش هزینه‌های بازنشستگی کارکنان در آینده در نظر گرفته می‌شود.
خدمات درمانی
سازمان تامین اجتماعی خدمات درمانی رایگان و یا با هزینه کمتری برای کارکنان مشاغل سخت و زیان آور فراهم می‌کند.
پرداخت کمک‌های مالی
سازمان تامین اجتماعی برای کارکنان مشاغل سخت و زیان آور که به دلیل بیماری یا حوادث کاری نتوانند به کار خود ادامه دهند، کمک‌های مالی را فراهم می‌کند.
بازنشستگی پیش از موعد
کارکنان مشاغل سخت و زیان‌آور پس از 20 سال سابقه کار متوالی یا 25 سال سابقه کار متناوب می‌توانند درخواست بازنشستگی نمایند. تعداد روزهای مرخصی بیشتر، ساعت‌های کاری کمتر و ممنوع بودن اضافه‌کاری در مشاغل سخت و زیان‌آور از جمله سایر مزایا و خدمات بیمه تامین اجتماعی می‌باشد.
چگونه بفهمیم سختی کار داریم؟ (استعلام سختی کار تامین اجتماعی)
در ابتدا متقاضیان باید شرایط سنی و سوابق بیمه خود را محاسبه نمایند. برای اطلاع از سابقه بیمه افراد می‌توانند به سازمان تامین اجتماعی محل سکونت، کارگزاری‌های تامین اجتماعی و سامانه تامین اجتماعی مراجعه کنند.
احتمال اینکه 2 نوع بیمه برای بیمه‌شدگان رد شده باشد وجود دارد:
- سابقه بیمه عادی (سربازی، بیمه اختیاری، بیمه بیکاری و بیمه مشاغل عادی)
- سابقه بیمه سختی‌کار
افراد باید سوابق مربوط به سختی کار را جمع نموده و در عدد 1.5 ضرب نمایند سپس با سوابق بیمه عادی جمع نمایند. عدد بدست آمده میزان سابقه کاری آن‌ها خواهد بود.
حال افراد با بررسی شرایط سنی و میزان سابقه کاری می‌توانند نسبت به درخواست بازنشستگی پیش از موعد اقدام نمایند.
شرایط بازنشستگی برای آقایان:
- 50 سال سن و 30 سال سابقه بیمه
- 60 سال سن و 20 سال سابقه بیمه
- 35 سال سابقه پرداخت بیمه (بدون شرط سنی)
شرایط بازنشستگی برای خانم‌ها:
- 45 سال سن و 30 سال سابقه بیمه
- 55 سال سن و 20 سال سابقه بیمه
- 35 سال سابقه پرداخت بیمه (بدون شرط سنی)
- 20 سال سابقه کار و 42 سال سن (که حقوق بازنشستگی با 20 روز محاسبه و پرداخت خواهد شد)
نحوه ثبت نام سختی کار
معمولا ثبت نام سختی کار با مراجعه به ادارات کار و تکمیل فرم مربوطه انجام می‌شود. پس از تکمیل فرم و تحویل آن به اداره کار، این درخواست در کمیته مطرح و بررسی می‌شود. البته در اکثر استان‌های کشور سامانه‌ای تحت عنوان سامانه ثبت نام اینترنتی سختی کار راه اندازی شده‌است. (این سامانه برای هر استان متفاوت می‌باشد).
در صورت ثبت نام حضوی افراد می‌توانند جهت پیگیری بصورت حضوری به اداره مربوطه مراجعه نمایند. متقاضیان درخواست سختی کار پس از ثبت نام در سامانه، کد رهگیری سختی کار دریافت خواهند کرد. افراد می‌توانند پس از ثبت‌نام پیگیری درخواست سختی کار خود را با این کد انجام دهند.
جواب سختی کار چقدر طول میکشد؟
پس از بررسی درخواست در کمیته سختی کار استان مربوطه که معمولا 4 ماه طول میکشد، در صورت تایید، به سازمان تامین اجتماعی ارسال می‌شود. مدت زمانی که طول میکشد تا پاسخ درخواست سختی کار صادر شود، بسته به چندین عامل می‌تواند متفاوت باشد. این عوامل شامل نحوه بررسی و ارزیابی شرایط کاری، دقت و کامل بودن مدارک ارائه شده توسط کارگر یا کارفرما و کارکرد و رسیدگی اداری سازمان تأمین اجتماعی یا مرجع مربوطه است.
در صورتی که با رای کمیته سختی کار تایید نشود، کارکنان می‌توانند جهت پیگیری اعتراض به سختی کار از طریق همین سامانه یا اداره کار اقدام به اعتراض نمایند. و چنانچه با درخواست سختی کار افراد موافقت شود، افراد می‌توانند جهت بازنشستگی پیش از موعد به ترتیب زیر اقدام نمایند:
چگونه پس از بازنشستگی کار کنیم؟
افرادی که پس از بازنشستگی تمایل به استخدام در موقعیت‌های شغلی جدید دارند می‌توانند با مراجعه به سایت ایران استخدام و یا عضویت در این سایت به عنوان کارجو آگهی‌های استخدام بازنشسته را مشاهده نمایند. همینطور این افراد می‌توانند با جست‌وجوی عبارت “استخدام بازنشسته ایران استخدام” و انتخاب گزینه مربوطه در نتایج جست‌وجو آگهی‌های استخدام بازنشسته در تهران و یا سایر استان‌های کشور را مشاهده نمایند.
جهت مشاهده آگهی‌های استخدام بازنشسته در سایت ایران استخدام کلیک نمایید.
منبع: ایران استخدام
