امتیاز بومی گزینی چیست؟ (شرایط استفاده از سهمیه بومی در آزمون استخدامی)

زمان مطالعه: 5 دقیقه

بررسی شرایط استفاده از سهمیه بومی

استخدام در سازمان‌ها و ارگان‌های مختلف تحت تاثیر عوامل مختلفی است. بومی گزینی یکی از این عوامل است که توجه به آن می‌تواند در انتخاب مسیر صحیح تحصیلی و شغلی شما تاثیرگذار باشد. بومی بودن یک امتیاز است که در آزمون استخدامی لحاظ می‌شود. اما اگر به درستی نمی‌دانیدمنظور از بومی بودن در آزمون استخدامی یعنی چه، بومی گزینی یعنی چه و امتیاز بومی چیست؟ تا انتها با این مطلب همراه شوید تا به پاسخ این سوالات و سایر سوالات مرتبط دست یابید.

بومی گزینی در استخدام یعنی چه؟

در پاسخ به این سوال که بومی بودن در آزمون استخدامی یعنی چه و امتیاز بومی چیست؟ باید گفت بومی گزینی امتیازی است که به افراد بومی در یک منطقه داده می‌شود تا شانس استخدام در محل تولد یا اقامت خود را پیدا کنند. ظاهرا هدف از این امتیاز، تسهیل رفت و آمد برای افراد بومی است. برقراری عدالت نیز از دیگر استدلال‌هایی است که در رابطه با بومی گزینی مطرح شده‌است. برخی از طرفداران این امتیاز معتقدند که با بومی گزینی، نخبگان و افراد مستعد مناطق مختلف از جمله مناطق محروم می‌توانند صاحب شغل شوند. البته مخالفان این طرح معتقدند بومی گزینی نه تنها باعث ایجاد عدالت نمی‌شود بلکه مانع از راهیابی نخبگان و یا استعدادهای لازم به مناطق مختلف می‌شود. یعنی گردش نخبگان صورت نمی‌گیرد.

اما اصلا بومی بودن یعنی چه؟

طبق تعریف اکثر دفترچه‌های شرایط استخدام در سازمان‌های دولتی، منظور از داوطلب بومی، داوطلبی است که در شهرستان مورد تقاضا متولد شده و یا 10 سال سابقه سکونت در همان شهرستان مورد تقاضا را داشته باشد.

مطلب مرتبط: سهمیه ایثارگری چیست و شامل چه کسانی می‌شود؟

شرایط استفاده از سهمیه بومی چیست؟

به طور کلی شرایط بومی گزینی بر حسب نوع آزمون اعم از آزمون استخدامی یا تحصیلی (مانند امتیاز بومی در مصاحبه استخدامی، آزمون استخدامی (همچون شرط بومی بودن در آزمون استخدامی آموزش و پرورش، شرایط بومی بودن در آزمون استخدامی وزارت بهداشت و…)) متفاوت است.
اما برخی شرایط کلی استفاده از امتیاز بومی بودن در آزمون استخدامی برای تمام آزمون‌ها از جمله امتیاز بومی در استخدام وزارت بهداشت، امتیاز بومی بودن در آزمون استخدامی آموزش و پرورش، بومی گزینی پزشکی، بومی گزینی فرهنگیان، بومی گزینی دستیاری و … یکسان بوده و عبارت است از:

1. یکی بودن محل تولد داوطلب با محل شغل انتخابی
2. سکونت در محل شغل انتخابی و ده سال اقامت متناوب در آنجا

البته توجه داشته باشید که وجود یکی از دو شرط فوق، فرد را از امتیاز بومی گزینی برخوردار می‌کند. بنابراین فرد برای برخورداری از امتیازات بومی، باید بومی استانی، شهرستانی و… باشد. اما بومی گزینی استانی چیست؟ بومی استانی یعنی چی؟ یعنی آنکه اگر محل تولد فرد داوطلب استان اصفهان است، محل شغل انتخابی او نیز استان اصفهان باشد.

مطلب مرتبط: بیشترین رشته های استخدامی سازمان های دولتی در 10 سال اخیر

مدارک اثبات بومی بودن چیست؟

بخشنامه شرایط بومی بودن در آزمون استخدامی در سال 1396 به تصویب قانون مدیریت خدمات کشوری رسید؛ سپس در سال 1399 با پیشنهاد سازمان اداری و استخدامی کشور با تغییراتی مواجه شد. ما حصل این تغییرات و تصویب نهایی، مدارک اثبات و استعلام بومی بودن را در ماده 1 منعکس کرده‌است:

با توجه به تعریف داوطلبان بومی شهرستانی مورد اشاره در ماده واحده قانون فوق‌الذکر، که داوطلب باید متولد یا ساکن با سابقه ده سال سکونت در همان شهرستان باشد، بومی بودن افراد بر اساس اصلاحیه بومی گزینی از طریق ذیل احراز می‌گردد.

• شهرستان محل تولد مندرج در شناسنامه داوطلب با شهرستان مورد تقاضا یکی باشد.

تذکر: با توجه به تغییرات تقسیمات کشوری در سال‌های مختلف، در صورت اختلاف نظر یا ابهام در خصوص شهرستان محل تولد، ملاک عمل نظر اداره کل ثبت احوال استان مربوطه خواهد بود.

• استفاده از اولویت بومی از طریق سکونت به موجب تایید ساکن بودن و حداقل ده سال سکونت با ارائه استشهاد محلی (بر اساس فرم پیوست) ممهور به مهر نیروی انتظامی (پاسگاه یا کلانتری محل) در شهرستان مورد تقاضا خواهد بود.

تبصره: داشتن گواهی تحصیل در مقاطع تحصیلی ابتدایی، راهنمایی یا دبیرستان در شهرستان محل مورد تقاضا با تایید اداره آموزش و پرورش شهرستان مربوطه میتواند به عنوان تمام یا قسمتی از سابقه ده سال سکونت به شرط ارائه استشهاد محلی مبنی بر تایید ساکن بودن فعلی فرد در شهرستان محل مورد تقاضا ملاک محاسبه قرار گیرد.

• مبنای شهرستان برای تعیین بومی بودن، تقسیمات کشوری در اولین روز ثبت نام برای آزمون می‌باشد.

امتیاز بومی چگونه محاسبه میشود؟

نحوه محاسبه امتیاز بومی در آزمون استخدامی به این صورت است که امتیاز بومی بر اساس بخشنامه‌های منتشر شده‌ در هر سال و بر حسب امتیاز بومی عشایر، بومی گزینی قطبی، استانی و… به طور متفاوت محاسبه می‌شود. حتی در مواردی ممکن است این امتیاز بر اساس سازمان‌های مختلف، متفاوت باشد. مثلا سهمیه بومی در آزمون استخدام آموزش و پرورش با امتیاز بومی وزارت بهداشت یا سهمیه بومی وزارت نفت متفاوت است. با این حال یکی از امتیازاتی که برای محاسبه بومی گزینی استفاده می‌شود، درصد سهیمیه بومی و امتیاز 4/1 است.
بومی گزینی قطبی یعنی چه؟ در این نوع گزینش، دایره استان‌های هم قطب بیشتر از بومی‌گزینی استانی است.

مطلب مرتبط: پردرآمد ترین و بهترین شغل های دولتی در ایران کدام اند؟

سهمیه بومی چند درصد است؟

در مورد اینکه امتیاز بومی چقدر است و تاثیر بومی بودن در آزمون استخدامی چگونه است؟ باید بگوییم امتیاز بومی استخدامی بر اساس درصد 80 – 20 است. یعنی حدود 80 درصد هر رشته متعلق به افراد بومی آن رشته است و 20 درصد نیز شامل متقاضیان غیربومی. این سهمیه بر اساس ضریب نمرات و سهمیه بومی در استخدامی نهمین آزمون متمرکز دستگاه‌های اجرایی کشور به ترتیب برای دروس عمومی و اختصاصی 40 و 60 درصد بود. البته سهمیه بومی مراکز استان‌ها ممکن است متفاوت باشد. مثلا شهرستان تهران به طور کلی امتیاز بومی گزینی ندارد و مستثنا از این قانون است.

ضریب 1/4 یعنی چه؟

از ضریب 1/4 برای محاسبه نمرات اکتسابی دواطلبان بومی استفاده می‌شود. در حالی که این ضریب برای افراد غیربومی 1 است. به عنوان نمونه اگر دواطلبی در آزمون فراگیر نمره 40 را کسب کرده‌ باشد، این عدد با ضریب 1/4، 50 می‌شود اما اگر داوطلب غیربومی همین نمره را کسب کرده باشد با ضریب 1 نمره نهایی او همان 40 خواهد بود.

سخن پایانی

شرایط بومی یا بومی گزینی از قانون واحدی تبعیت می‌کند. با این حال ممکن است برخی از سازمان‌ها و ارگان‌ها شروط خاصی را جهت استفاده از این امتیاز در نظر بگیرند. به عنوان نمونه ممکن است در شرایط بومی بودن در آزمون استخدامی آموزش و پرورش سهمیه یا ضریب بومی در آزمون استخدامی آموزش و پرورش و امتیاز بومی در آزمون استخدامی آموزش و پرورش با سهمیه و امتیاز بومی در آزمون استخدامی وزارت بهداشت متفاوت باشد. از این رو لازم است پیش از شرکت در آزمون از شرایط بومی گزینی اطلاع داشته باشید.

برای اطلاع از بومی گزینی و دنبال کردن اخبار آن می‌توانید به سایت ایران استخدام مراجعه کنید. در این سایت اخبار متنوع بومی گزینی استخدامی از جمله بومی گزینی دانشگاه فرهنگیان، بومی گزینی شهرستانی دانشگاه فرهنگیان و… را می‌توانید مشاهده کنید. علاوه بر این اگر می‌خواهید از اخبار بومی گزینی و شرایط آن در سازمان آموزش و پرورش اطلاع پیدا کنید، می‌توانید در سایت ایران استخدام این اخبار را مشاهده کنید. در این سایت، شرایط و اخبار بومی گزینی مطابق با تغییرات و بخشنامه‌های مصوب در هر سال اعلام می‌شود.

با عضویت به عنوان کارجو نیز می‌توانید با انتخاب گزینه دریافت اخبار استخدام مراکز دولتی، بانک‌ها و یا آگهی‌های استخدام شرکت‌های خصوصی، آگهی‌های مربوط به هر بخش را به انتخاب خود دریافت نمایید.

جهت مشاهده اخبار و اطلاعیه‌های مربوط به استخدام های دولتی و نیمه دولتی در سایت ایران استخدام کلیک نمایید.

منبع: ایران استخدام