رشته مهندسی مکانیک| گرایش ها و مهارت های مورد نیاز آن
حتما تا به حال نام مهندس مکانیک به گوش بسیاری از شماها رسیده است. معمولا وقتی از مهندس مکانیک صحبت می‌شود، بسیاری تصور می‌کنند که این شغل با امور مکانیکی سروکار دارد. در حالی که مهندسی مکانیک، طیف وسیعی از وظایف و مسئولیت‌ها را شامل می‌شود و بازار شغلی متنوعی نیز دارد که ما به مهمترین آنها در این نوشته پرداخته‌ایم. این الگو شامل شرح شغل مهندس مکانیک، مهمترین وظایف و مسئولیت‌های مهندس مکانیک، رشته تحصیلی، میزان حقوق، مهارت‌ها و شخصیت‌شناسی مهندس مکانیک می‌باشد.
- مطالب مرتبط: آشنایی با شغل مهندس مکانیک
فهرست مطالب
مهندسی مکانیک چیست؟
مهندسی مکانیک و ظهور آن به عنوان یک رشته علمی به قرن هجده میلادی بازمی‌گردد. البته برخی از منابع توسعه این رشته را به چندین قرن پیشتر از قرن هجده نیز نسبت می‌دهند؛ اما اگر بخواهیم کلیت این رشته را در نظر بگیریم، می‌توانیم آن را محصول همان قرن هجده بدانیم. مهندس مکانیک چه به عنوان یک رشته تحصیلی و چه به عنوان یک حرفه، طیف وسیعی از گرایشات و اقدامات عملی را شامل می‌شود. از ساخت و آزمایش ابزارها و سیستمهای مکانیکی گرفته تا موتورها و صنایع مختلف. حتی ساخت سوزن را نیز می‌توان از تخصص‌های مهندس مکانیک دانست. از این رو می‌توان به خوبی نقش مهندسان مکانیک را در ساخت بسیاری از محصولات صنعتی، الکترونیکی و تولیدی و حتی پزشکی درک کرد و وظایف و مسئولیت‌های زیادی برای آنان در زمینه‌های مختلف از جمله صنایع تولیدی، ساختمانی، برق، حمل و نقل، ورزش و صنایع پزشکی متصور شد.
مهارت‌های مورد نیاز مهندس مکانیک
یک مهندس مکانیک باید دارای مهارت‌های زیادی باشد. بخشی از این مهارت‌ها شامل مهارت‌های مربوط به این رشته از جمله آشنایی با نرم افزارهای مختلف است و برخی نیز شامل مهارت‌های غیرعلمی که می‌توان آنها را در بخش شخصیت‌شناسی مهندس مکانیک مطرح کرد.
مهارت‌های یک مهندس مکانیک در زمینه نرم افزارها عبارت است از:
MATLAB:
MATLAB یک حل کننده دو بعدی است که در آن یاد می‌گیرید چگونه با حل برخی معادلات حاکم، یک حل کننده ایجاد کنید. مهندسین مکانیک برای بررسی مشکلات استاتیک و دینامیک، روش‌های عددی و ارتعاشات مکانیکی به متلب نیاز دارند.
پایتون:
یک زبان برنامه نویسی پیش پردازشگر و همه منظوره با بسیاری از کتابخانه‌های منبع باز پایتون است که به طور فعال توسط جامعه پایتون توسعه یافته و نگهداری می‌شوند. پایتون یک جایگزین عالی برای متلب است.
نرم افزار طراحی به کمک کامپیوتر (CAD):
یک CAD سه بعدی را می‌توان برای هر مهندس با تمرکز بر طراحی استفاده کرد. این نرم افزار به شما اجازه می‌دهد تا مدل‌های سه بعدی قطعات و مجموعه‌ها را بسازید. به عنوان مثال، می‌توانید تک تک قطعات یک موتور را مدل‌سازی کنید و سپس آنها را مونتاژ کنید. نمونه‌هایی از نرم افزارهای سه بعدی CAD عبارتند از: SolidWorks، Unigraphics NX، CATIA و Autodesk Inventor.
نرم افزار تحلیل المان محدود (FEA):
FEA برای تجزیه و تحلیل ساختاری در صنعت استفاده می‌شود. ANSYS یک نرم افزار محبوب FEA است که برای شبیه سازی در بخش تولید استفاده می شود.
GT-POWER:
GT-Power یک شبیه‌ساز موتور 1 بعدی است که توسط تمام تولید کنندگان اصلی موتور و OEMهای خودرو استفاده می‌شود. GT-Suite یک پلتفرم چند منظوره با کتابخانه‌های مختلف و تعداد بی‌شماری از اجزای سطح بالاتر است.
در GT، همه دامنه‌ها و زیر دامنه‌ها را می‌توان برای تشکیل یک مدل کامل مانند مدل خودرو، (مدل سازی موتور) ادغام کرد.
CFD:
اگر به دنبال معیارهای یک فرصت شغلی در دینامیک سیالات، ترمودینامیک، انتقال حرارت و نیروی محرکه جت هستید، باید بر حل کننده‌های شبیه سازی سه بعدی تمرکز کنید. اگر به عنوان طراح سیالات محاسباتی کار می‌کنید، ابزارهای زیر مفید هستند:
Converge:
Converge برای اهداف نوآوری طراحی شده است که در درجه اول شامل مش بندی مستقل، گزینه‌های طراحی عظیم و حل کننده شیمی است. این یک ویژگی منحصر به فرد برای قرار دادن هندسه‌های متحرک پیچیده دارد.
OPENFOAM:
OPENFOAM یک نرم افزار متن باز و رایگان برای دینامیک سیالات محاسباتی (CFD) است.
ANSYS FLUENT:
فلوئنت نرم افزار شبیه سازی در صنعت است که برای پیش بینی جریان سیال، گرما و انتقال جرم استفاده می‌شود. دارای یک رابط کاربر پسند و قابلیت‌های مدل‌سازی فیزیک پیشرفته، از جمله جریان‌های چند فازی، احتراق و بهینه‌سازی شکل است.
جدای از اینها، برخی از ابزارهای ضروری دانش برای مشاغل CFD عبارتند از MATLAB، Python و GT-Power – 1D simulator.
ابزار طراحی:
اگر بیشتر در درک اصول مدل‌سازی جامد، مدل‌سازی سطح، مدل‌سازی ورق‌های فلزی و پلاستیکی مشغول هستید، باید بیشتر روی شغل طراحی خود کار کنید. نرم افزار بخش طراحی تقریباً همان ابزارها را دارد. تنها تغییر رابط کاربری گرافیکی است.
اگر می‌خواهید یک کار طراحی داشته باشید، سه ابزار وجود دارد که باید یاد بگیرید.
SOLIDWORKS:
این یک نرم افزار مدل سازی سه بعدی برای مهندسان و طراحان است که به آنها در ساخت مدل‌های مکانیکی نوآورانه کمک می‌کند. این یک مناسب برای دانشجویان مهندسی مکانیک است که به دنبال ابزاری برای انجام یک نقشه مکانیکی هستند.
UNIGRAPHICS NX:
NX برنامه‌ای است که توسط Simens PLM Software توسعه یافته است که امکان کار بر روی شبیه سازی، تصویر و ساخت را فراهم می‌کند. این یک ابزار پیشرفته CAED برای بهبود طراحی و فرآیند ساخت خودرو است.
NX-CAD:
NX-CAD یکپارچه با سیستم CAD کار می‌کند. می‌تواند با محصولات پیچیده مقابله کند. ویژگی تجزیه و تحلیل بصری تصمیم گیری را بهبود می‌بخشد و زمان توسعه را تا بیش از 30 درصد کاهش می‌دهد.
ابزار CAE یا FEA:
اگر می‌خواهید بر مفهوم مهندسی به کمک کامپیوتر (CAE) یا تجزیه و تحلیل المان محدود (FEA) تسلط داشته باشید، ابزارهایی که به کارتان می‌آیند Hypermesh، ANSA Structural، Ansys Workbench، Radioss، LD Dyna و PythonPython هستند.
در حالی که Hypermesh و ANSA Structural برای مش‌بندی استفاده می‌شوند، Ansys Workbench، Radioss و LS Dyna به عنوان حل کننده و Python به عنوان پیش پردازشگر استفاده می‌شوند. همه این ابزارها به طور گسترده در صنعت خودرو استفاده می‌شود.
طراحی و شبیه سازی HEV:
طراحی و شبیه سازی HEV یک بخش کاملاً جدید است و به تعهد و دانش زیادی نیاز دارد. ابزار ضروری برای این بخش، تخصص در متلب و سیمولینک است. MATLAB برای اهداف محاسباتی استفاده می‌شود زیرا شامل حساب دیفرانسیل و انتگرال است و Simulink برای فرآیند شبیه سازی HEV ها استفاده می‌شود.
Working Model، Marc، pro-engineer، Gambit، EdgeCAM، و… نیز از دیگر نزم‌افزارهای مربوط به مهندسی مکانیک است که آشنایی با آنها می‌تواند بسیار کاربردی باشد. البته توجه داشته باشید که یادگیری تمام این نرم‌افزارها الزامی نیست و بسته به فعالیت مهندس مکانیک آشنایی با یک یا چند نرم افزار نیز می‌تواند کافی باشد.
همانطور که می دانید افراد زیادی هستند که بعد از کسب مهارت های لازم به دنبال موقعیت های کارآموزی هستند و شرکت های بسیاری با استخدام مهندس مکانیک بصورت کارآموز می‌توانند کارهایشان را جلو ببرند و با آموزش نیروهای مورد نیازشان آنها را آماده تر سازند.
مهندس مکانیک چه وظایفی دارد؟
مهندس مکانیک در وهله اول در سه حوزه کلیدی درگیر خواهد بود:
تحقیق و توسعه:
ارزیابی محصولات و نوآوری‌های جدید و ساخت نمونه‌های اولیه
طراحی:
تبدیل ایده‌های تحقیقاتی به طرح‌های فنی با استفاده از طراحی به کمک کامپیوتر (CAD) و برنامه‌های مدل سازی کامپیوتری
تولید:
بهبود فرآیندهای تولید و برنامه ریزی و نظارت بر نصب ماشین آلات و قطعات در راستای برنامه های طراحی و زمان‌بندی
می‌توانید روی پروژه‌های مقیاس بزرگ کار کنید، مانند راه‌های جدید برای مهار امواج و نیروی جزر و مد، یا در مقیاس کوچک یا سطح «میکرومکانیکی»، برای مثال ساخت ایمپلنت‌های مصنوعی برای کمک به افرادی که در حرکت کردن مشکل دارند، فعالیت داشته باشید.
بر این اساس می‌توان وظایف اصلی یک مهندس مکانیک را در طراحی، تحلیل، ساخت و تولید، کنترل کیفیت و زمینه‌های نوین در حیطه‌های مختلف نظر گرفت.
از دیگر وظایف مهندس مکانیک می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:
- طراحی محصولاتی مانند موتورها، ماشین‌ها، ابزار، کنترل‌ها یا روبات‌ها
- همکاری با تیم طراحی برای ایجاد طرح‌ها، طرح‌بندی‌ها و پلان‌ها
- استفاده از از نرم افزار طراحی به کمک کامپیوتر (CAD) برای ایجاد نقشه‌های اولیه و دقیق از محصول
- ارائه مشخصات محصولات و انتخاب مواد اولیه و اجزای مورد استفاده در تولید
- ساخت مدل‌ها و نمونه‌های اولیه محصول را و آزمایش آنها
- مطالعه داده‌های آزمون و مقایسه آن با طرح‌های مشابه
- توسعه سیستم های کنترل و نظارت بر تولید
- انجام سایر وظایف مربوط به محوله
- طراحی مکانیکی و توسعه تجهیزات. از اصلاحات گرفته تا فرآیندهای جدید. شامل نقشه‌های مکانیکی دقیق برای ماشین‌کاری و ساخت همراه اندازه‌گیری و انتخاب سیستمهای انتقال قدرت و تجهیزات کمکی، اندازه‌گیری سیستمهای مختلف سیال و…
- برقراری ارتباط با فروشندگان و پیمانکاران برای حل مشکلات
- تسهیل ارتباط بین فروشندگان و گروه‌های تولید، فنی، فروش، تعمیر و نگهداری و مهندسی
- ایجاد و نظارت بر جدول زمانی پروژه
- نظارت بر پیمانکاران و فروشندگان برای نصب پروژه
- انجام تحقیقاتی که امکان سنجی، طراحی، بهره برداری و عملکرد تجهیزات، اجزا و سیستم‌ها را آزمایش و تحلیل می‌کند
- هدایت، مدیریت و هماهنگی فعالیت‌های کلیه کارکنان مهندسی مکانیک
- تشریح فرآیندهای مهندسی برای ایجاد مواد آموزشی و توسعه
برای تبدیل شدن به مهندس مکانیک چه باید کرد؟
برای تبدیل شدن به یک مهندس مکانیک معمولاً باید مدرک مهندسی را با گرایش مهندسی مکانیک تکمیل کنید. اخذ مدرک لیسانس در رشته مهندسی. این موضوع معمولاً لیسانس مهندسی (مهندسی مکانیک) خواهد بود. ورود به این دوره‌ها عموماً بر اساس نتایج سال دوازدهم و داشتن شرایط لازم برای دروس پیش نیاز (معمولاً ریاضی و فیزیک) است.
علاوه بر این برای فعالیت در برخی از مشاغل ممکن است نیاز به گذراندن برخی از دوره‌های آموزشی باشد.
رشته تحصیلی مهندسی مکانیک
برای فعالیت به عنوان مهندس مکانیک، باید در این رشته تحصیل کنید و پایه قوی ریاضی و فیزیک داشته باشید. رشته مهندسی مکانیک، در مقاطع مختلف کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا دارای گرایش‌های مختلفی است.
گرایش های مهندسی مکانیک
گرایش‌های مقطع کارشناسی رشته مهندسی مکانیک عبارتند از:
- طراحی جامدات
- حرارت و سیالات
- ساخت و تولید
- تاسیسات حرارتی و برودتی
- مکانیک خودرو
گرایش‌های مقطع کارشناسی ارشد و دکتری مهندسی مکانیک نیز عبارتند از:
- طراحی کاربردی (ادامه گرایش طراحی جامدات)
- تبدیل انرژی (ادامه گرایش حرارت و سیالات)
- ساخت و تولید (ادامه گرایش ساخت و تولید)
- مهندسی پزشکی–بیومکانیک
- سیستم محرکه خودرو
- سیستمهای تعلیق ترمز و فرمان
- سازه بدنه خودرو
- سیستمهای انرژی و محیط زیست
- مهندسی هسته‌ای
- مهندسی دریا
- مکاترونیک
محل استخدام مهندس مکانیک
یک مهندس مکانیک می‌تواند در بسیاری از شرکت‌ها و ساختمان‌های مرتبط با طراحی و ساخت هر گونه ماشین آلات، سیستمهای مربوط به آب اعم از تصفیه و انتقال آب، کارخانه‌های شیمیایی، تاسیسات حرارتی و سرمایشی، صنایع نظامی اعم از دفاعی، دریایی، فضا و هوا، کارخانجات شیمیایی، برخی از سازمان‌های پزشکی، کارخانجات کاغذسازی، برخی از شرکت‌های غذایی و حتی بانک‌ها استخدام شوند. البته علاوه بر اینها می‌توان طیف وسیع‌تری از مشاغل و مکان‌های استخدامی را به این مشاغل افزود. این موارد شامل مهمترین امور مربوط به استخدام و بکارگیری مهندسان مکانیک است. توجه داشته باشید که اولین قدم برای ورود به بازار کار این شغل اطلاع از آگهی های استخدام مهندس مکانیک در تهران و سایر استانهای کشور می باشد. پس از مطالعه شرایط احراز آگهی می توانید رزومه آماده خود را که توسط سیستم رزومه ساز رایگان ایران استخدام ساخته اید ارسال نمایید و منتظر بررسی آن از طرف کارفرما بمانید.
نحوه کار مهندس مکانیک
مهندسان مکانیک اغلب به صورت حضوری در شرکت‌ها و یا محل کار خود فعالیت می‌کنند. شکل حضوری معمولا به صورت تمام وقت یا پاره‌وقت است. با این حال چند سالی است که شکل دورکاری این شغل نیز تعریف شده است و همانطور که در بخش وظایف مشاهده کردید، بخشی از روند کار مهندس مکانیک به شکل پروژه‌ای است و می‌تواند به شکل دورکاری انجام شود. شما می توانید آگهی های استخدام مهندس مکانیک بصورت دورکاری را در سایت ایران استخدام مشاهده نمایید.
حقوق یک مهندس مکانیک چقدر است؟
حقوق مهندس مکانیک بر اساس محل کار او اعم از دولتی یا خصوصی بودن متفاوت است. علاوه بر اینها نحوه استخدام او یعنی به صورت تمام وقت یا پاره‌وقت نیز بر میزان حقوق او تاثیرگذار است. برای اطلاع از شرایط احراز استخدام مهندس مکانیک بصورت نیمه وقت آخرین فرصت های شغلی آن را از ایران استخدام دنبال نمایید.
با توجه به حداقل حقوق تعیین شده از سوی وزارت کار، بدیهی است که در صورت استخدام در جاهای معتبر و به شرط تجربه این رقم می‌تواند بسیار بالاتر از اینها باشد.
در رابطه با درآمد مهندس مکانیک به صورت دورکار نیز می‌توان این حقوق را تابعی از عوامل مختلف از جمله توافق مهندس با طرف کار، تعداد پروژه‌ها و زمان اختصاص یافته به پروژه متغیر دانست.
شخصیت شناسی مهندس مکانیک
مانند همه مشاغل مهندسی، مهندسان مکانیک دارای مجموعه ای تخصصی از ویژگی‌های شخصیتی هستند که برای آنها در کارشان مفید است. اگر کسی این ویژگی‌ها را نداشته باشد، لزوماً به این معنا نیست که هرگز نمی‌تواند مهندس شود. بلکه این نشانه آن است که مهندسی مکانیک ممکن است برای آنها شغل سختی باشد. به هر حال، هیچ کس کامل نیست و اکثر مهندسان همه این ویژگی‌ها را ندارند. آنچه را که انسان نمی‌داند، می‌تواند یاد بگیرد، همانطور که اکثر مهندسان مکانیک انجام می‌دهند.
با این حال سه ویژگی اصلی برای مهندس مکانیک خلاقیت، ارتباط و حل مسئله (n.d.) در نظر گرفته شده است. در کنار این ویژگی‌ها، یک مهندس موفق، جزئیات گرا و نیز است.
تفکر انتقادی، درک مطلب، گوش دادن فعال و مهارت‌های قضاوت و تصمیم گیری از دیگر ویژگی‌هایی است که در تحلیل شخصیتی مهندس مکانیک بر آنها اشاره شده است. در کنار این موارد برخی از تحلیلگران این عرصه بر ویژگی‌های مهارت‌های بین فردی و مدیریت، مهارت‌های ارتباطی قوی و خلاقیت در حل مسائل نه به عنوان یک ویژگی هنری نیز تاکید دارند.
سخن پایانی
مهندسی مکانیک را می‌توان یک شغل بسیار تخصصی دانست که رسیدن به آن مستلزم داشتن مهارت‌های قوی در برخی از دروس از جمله ریاضی و فیزیک و نیز کسب مهارت‌های مختلف در حین تحصیل است. از این رو در کنار علاقه، باید شرایط خود را از لحاظ روحی و ذهنی بسنجید سپس وارد این رشته شوید، زیرا با اخذ مدرک همه چیز تازه شروع می‌شود و شما در حین کار ممکن است با آموزش‌ها و کارهای سخت‌تری مواجه شوید. قطعا طی کردن چنین مسیری آینده شغلی خوبی نیز دارد و می‌تواند از نظر درآمد و حقوق، رضایت افراد را جلب کند. به شرط آنکه مسیر را از ابتدا تا انتها به درستی طی کنید. در حال حاضر استخدام مهندس مکانیک تقاضای بسیاری دارد و کارفرمایان زیادی در این زمینه به درج آگهی استخدام می پردازند، شما نیز اگر به عنوان کارجو به دنبال آگهی های استخدام این شغل هستید، بهتر است به کاریابی مجازی ایران استخدام مراجعه کنید و فرصت های جدید شغلی را جستجو نمایید.
جهت مشاهده آگهی های استخدام مهندس مکانیک در سایت ایران استخدام کلیک نمایید.
منبع: ایران استخدام
ممنون از این مقاله کاربردی