در نوشتن متن قرارداد کاری به چه نکاتی بپردازیم؟
طبق ماده 7 قانون کار، فرم قرارداد کار یک تعهد حقوقی بین کارفرما و نیروی کار می‌باشد. در مطلب “انواع قرارداد در قانون کار ایران” بطور مفصل به بررسی تمامی جوانب قرارداد کار و پاسخ این سوال که قرار داد کار چیست پرداختیم. در این مطلب قصد داریم شما را با نحوه نوشتن متن قرارداد کاری بین نیروی کار و کارفرما آشنا نماییم.
چگونه متن قرارداد کار بنویسیم؟
در قرارداد کاری بین دو نفر (کارگر و کارفرما) نیروی کار متعهد می‌شود در ازای دریافت حق‌الزحمه امورات کارفرما را انجام داده و در عوض کارفرما نیز متعهد می‌شود حقوق مربوط به نیروی کار را پرداخت نماید. طبق ماده 7 قانون کار این تعهد می‌تواند بصورت کتبی و یا شفاهی باشد. در نوشتن متن قرارداد کار باید 4 اصل اساسی رعایت شود. این اصول عبارت‌انداز:
1 – رضایت طرفین قرارداد کار
هر دو طرف قرارداد کار (کارگر و کارفرما) باید بصورت کاملا اردادی و رضایت کامل خود قرارداد را امضا کنند و هیچ اجباری در پذیرش کار و کارگر وحود ندشاته باشد.
2 – اهلیت طرفین قرارداد کار
هر دو طرف قرارداد (نیروی کار به عنوان شخص حقیقی و کارفرما به عنوان شخص حقوقی با حقیقی) باید صلاحیت انعقاد قرارداد را داشته باشند.
3 – معین بودن قرارداد کار
موضوع قراردادی که بین کارفرما و کارگر امضا می‌شود باید کاملا واضح و مشخص باشد.
4 – مشروعیت قرارداد کار
همچنین، موضوع قرارداد کاری که بین طرفین امضا می‌شود باید کاملا مطابق قانون بوده و مشروعیت لازم را داشته باشد.
قرارداد کاری باید در 4 نسخه تنظیم شود. 1 نمونه قرارداد کاری پر شده نزد کارفرما، نسخه دیگر نزد نیروی کار قرار می‌گیرد. از 2 نسخه دیگر نیز 1 نسخه تحویل اداره کار و نسخه دیگر نزد شورای عالی کار ثبت و ضبط می‌شود.
در تنظیم فرم قرارداد استخدام بین طرفین پرداختن به مواردی بسیار مهم می‌باشد. در این بخش به بررسی برخی مفاد مهم در نوشتن قرارداد کاری اشاره می‌کنیم:
مشخصات و اطلاعات طرفین قرارداد کار
در متن قرارداد کار لازم اسم نام و نام خانوادگی و اطلاعات و مشخصات کارفرما (بصورت حقیقی یا حقوقی) و نیروی کار نوشته شود.
تاریخ عقد قرارداد و مدرت قرارداد کار
روز و تاریخی که در آن با حضور طرفین قرارداد امضا می‌شود و همچنین مدت زمان همکاری باید در متن قرارداد کار بصورت دقیق درج شود.
رده شغلی و مسئولیت‌های محوله
نام دقیق عنوان شغلی که کارفرما در این رده نیرو استخدام می‌کند و شرح تمامی وظایف محوله باید در متن قرارداد کار بصورت واضح درج شود.
ساعت کار
از جمله مفاد مهم در نوشتن قرارداد کاری بین کارگر و کارفرما ساعت کاری می‌باشد. در حالت کلی طبق آنچه در ماده 51 قانون کار مقرر شده است، ساعت کاری کارکنان نباید بیش از 7 ساعت و 20 دقیقه در روز بیش‌تر باشد. البته برای مشاغل سخت و زیان‌آور این ساعت نباید از 6 ساعت در روز (36 ساعت در هفته) تجاوز کند. البته این ساعت کاری در برخی روزهای هفته شاید کمتر یا بیش‌تر از حد تعیین شده باشد؛ اما در کل ساعت کار کارگر نباید بیش‌از 44 ساعت در هفته باشد.
حق بیمه
با توجه به ماده 148 قانون کار و قانون تامین اجتماعی، تمامی کارفرمایانی که نیروی کار استخدام می‌کنند باید کارگر خود را بیمه نمایند. این قانون در هر نوع قرارداد کار (دائمی، موقت و …) الزامی می‌باشد.
حقوق و مزد کارگر
هر گونه وجهی که کارگر در ازای انجام کار از کارفرما دریافت می‌کند، دستمزد یا حق‌الزحمه نامیده می‌شود. طبق ماده 35 قانون کار، مزد کارگر می‌تواند در وجه نقدی و یا غیر نقدی بصورت ساعتی (مزد ساعتی)، بر اساس میزان انجام کار (کارمزد)، بر اساس انجام کار در زمان معین ( کارمزد ساعتی) یا به ازای اضافه‌کاری، شب‌کاری، نوبت‌کاری، کار در روزهای تعطیل و… پرداخت شود. حداقل مزد کارگران بصورت سالانه از سوی شورای عالی کار تعیین و با تصویب وزارت کار و امور مشخص می‌شود.
ایام تعطیلی و مرخصی
حق مسکن و بن کارگری
از دیگر حقوقی که کارفرما موظف است با درنظر گرفت آن در قرارداد کار، بصورت کامل پرداخت نماید، بن کارگری و حق مسکن است. کارگرانی که از این حقوق برخوردار نمی‌باشند می‌توانند با مراجعه به وزارت کار، حقوق خود را مطالبه نمایند.
حق اولاد کارگران
حق اولاد نیز جزو حقوق کارگران در قانون کار می‌باشد. این حقوق برای تمامی فرزندان با توجه به شرایط زیر تعلق می‌گیرد:
- سن فرزندان کارگران زیر 18 سال باشد یا مشغول به تحصیل بدون اشتغال در کار باشند.
- برای فرزندان دختر در صورتی که ازدواج نکرده باشند.
- کارگر باید حداقل 720 روز سابقه کار داشته باشد.
نکته: حق اولاد پیش‌تر به 2 فرزند از هر خانوار تعلق می‌گرفت اما بعدها با توجه قانون جوانی جمعیت و حمایت از خانواده این محدودیت از بین رفته و تمامی فرزندان از این حقوق برخوردارند.
حق ماموریت
با توجه به ماده 46 قانون کار، زمانی که نیروی کار برای انجام کارهای شرکت به فاصله حداقل 50 کیلومتر از محل کار دورشود و یا حداقل 1 شب را در محل ماموریت گذرانده باشد، مشمول حق ماموریت خواهد بود. حق ماموریت کمتر از مزد ثابت کارگران نبوده و کارفرما علاوه بر پرداخت حق ماموریت، باید هزینه رفت و برگشت به مکان ماموریت را نیز متقبل شود.
دوره آزمایشی
طبق ماده 11 قانون کار، طرفین قرارداد می‌توانند با توافق همدیگر مدتی را تحت عنوان دوره آزمایشی همکاری داشته باشند. در این نوع قرارداد هر یک از طرفین قرارداد می‌توانند قرارداد خود را فسخ کنند بدون اینکه جریمه یا خسارتی پرداخت نمایند. البته اگر لغو قرارداد از سمت کارفرما اتفاق بیوفتد، کارفرما موظف است حقوق کامل دوره آزمایشی را به نیروی کار پرداخت نماید. چنانچه درخواست فسخ قرارداد کار از سمت کارگر (نیروی کار) باشد، تنها دستمزد مدتی که به فعالیت مشغول بوده است را خواهد گرفت. طول دوره قرارداد آزمایشی حداکثر به مدت 3 ماه بوده و در طول این مدت به نیروی کار بیمه تعلق خواهد گرفت.
