بررسی شرایط دادستان شدن در ایران
در پاسخ به این سوال که دادستان کیست و معنی دادستان چیست باید بگوییم دادستان (به انگلیسی prosecutor) به عنوان عالی‌ترین مقام در دادسرا شناخته می‌شود. در واقع این فرد رئیس دادسرا است که پس از قبولی در آزمون‌های قضاوت به این سمت دست یافته است. در ادامه به طور کامل درباره سمت دادستان، نحوه استخدام در این شغل و وظایف او صحبت خواهیم کرد.
فهرست مطالب
دادستان کیست؟
در کشور ما افراد و نهادهای قضایی مختلفی وجود دارند که وظیفه آن‌ها رسیدگی به امور حقوقی و کیفری است و هر کدام از آن‌ها وظایف مخصوص به خود را دارند. یکی از این مراکز دادسرا است که به عنوان نهاد دادگستری، برای رسیدگی به جرایم، کشف جرم، تعقیب متهم، اجرای احکام کیفری و … شناخته می‌شود. در راس این مرکز دادستان به عنوان رئیس مجموعه قرار گرفته است. دادرس مقامی پایین‌تر از قاضی است و در نبود قاضی جانشین او می‌شود. فرق قاضی با دادرس نیز همانند فرق قاضی با دادستان است و هر فرد وظایف خاص خود را بر عهده دارد.
مطلب مرتبط: چگونه قاضی دادگاه شویم؟ (بررسی آزمون اختصاصی و عمومی تصدی امر قضا)
دادستان کل کشور کیست؟
دادستان کل کشور که همان رئیس دادسرای دیوان عالی کشور است، بالاترین مقام را در میان دادسراهای سراسر کشور دارد. این فرد توسط رئیس قوه قضاییه منصوب شده و به مدت 5 سال در این سمت باقی می‌ماند. در دادسرای دیوان عالی کشور علاوه بر دادستان کل که رئیس این مجموعه است، معاونان اقتصادی، قضایی، امنیتی، سیاسی و همچنین تعدادی فرد به عنوان دادیار مشغول به فعالیت هستند.
نماینده یا معاون دادستان کیست؟
در پاسخ به این سوال که نماینده دادستان کیست؟ باید بگوییم نماینده یا معاونین دادستان، مقامات قضایی هستند که تحت نظارت دادستان وظایف مختلفی را انجام می‌دهند. این افراد برای اظهار نظر و رأی دادن کاملا تابع دادستان هستند. امور سرپرستی و تحقیقاتی و همچنین اجرای احکام بر عهده شخص دادستان است و نماینده یا معاون او در دادگاه حضور یافته و از طرف او سخن می‌گوید. دومین مقام مهم پس از دادستان، معاون او است.
مقام قاضی بالاتر است یا دادستان؟ (بررسی تفاوت قاضی با دادستان)
قاضی و دادستان دو مقام کاملا متفاوت هستند. همان‌طور که گفته شد دادستان ریاست دادسرا را بر عهده داشته و مسئولیت انجام وظایفی مانند کشف جرم، تعقیب مجرم، صدور کیفرخواست و… را دارد. اما قاضی پرونده مجرمان را بررسی کرده و بر اساس قانون، احکام آن‌ها را صادر می‌کند. این دو، وظایف و اختیارات متفاوتی دارند و نمی‌توان درباره بالاتر بودن مقام آن‌ها نظر داد. پس به سوالاتی همچون مقام دادستان بالاتر است یا رئیس دادگستری و یا اینکه مقام فرماندار بالاتر است یا دادستان نمی‌توان پاسخ داد.
چگونه دادستان شویم؟
افرادی که قصد دارند به عنوان دادستان مشغول به فعالیت شوند، باید در آزمون قضاوت شرکت کنند. در این آزمون افراد باید شروط عمومی و اختصاصی را دارا باشند. شروط عمومی مانند تابعیت ایران، اعتقاد به دین اسلام، ولایت فقیه و قانون جمهوری اسلامی، سلامت جسمانی و روانی، کارت پایان خدمت، نداشتن سابقه کیفری، اعتیاد نداشتن و شرایط سنی که حداقل 22 و حداکثر 36 سال است. علاوه بر موارد گفته شده برخی از شروط اختصاصی نیز وجود دارند که شامل تحصیلات مرتبط و ارائه مدارک مورد نیاز است.
برای دادستان شدن باید چه رشته‌ای خواند؟
رشته‌های تحصیلی مرتبط برای دادستان شدن، شامل کارشناسی حقوق در گرایش‌های مختلف، فقه و حقوق، الهیات گرایش فقه و حقوق، ارشد معارف اسلامی و حقوق با گرایش‌های مختلف، ارشد الهیات، معارف اسلامی و… هستند.
همچنین افراد با مدارک حوزوی مورد تأیید شورای عالی حوزه علمیه مانند سطح 2 عمومی فقه، سطح 2 تخصصی با گرایش‌هایی مانند حقوق و قضای اسلامی می‌توانند در این حوزه مشغول به کار شوند.
آیا دادستان زن در ایران داریم؟
رشته قضاوت برای خانم ها نیز بسیار جذاب است و بسیاری از بانوان به دنبال فعالیت در این حوزه هستند. حال سوال مهم این است که ایا زن میتواند دادستان شود یا خیر؟ شرایط دادستان شدن زنان در ایران به این صورت است که قضاوت و صدور حکم برای زنان در دین اسلام جایز نیست و تنها مردان می‌توانند حکم صادر کنند. از این رو زنان تنها می‌توانند به عنوان معاون دادستان و دادیار در دادسراها مشغول به کار شوند.
آشنایی با اختیارات و وظایف دادستان
اختیارات و وظایف دادستان کل کشور با دادستان کمی متفاوت است. اختیارات دادستان به دو دسته وظایف قضایی و اداری تقسیم بندی می‌شوند و در هر کدام از حوزه‌ها نیز در ارتباط با حقوق دادستان وظایف خاص و مشخصی تعریف شده است.
وظایف قضایی
- در جرایم با جنبه عمومی: برخی از جرایم مانند رابطه نامشروع یا بی حجابی نیاز به شاکی خصوصی ندارند و دادستان میتواند رسیدگی را آغاز کند. وظایف دادستان مدعی العلوم در این زمینه رسیدگی هرچه سریع‌تر به این موارد است و میتواند پیگیری و تعقیب را در نظر بگیرد.
- در جرایم قابل گذشت: با توجه به وظایف دادستان در قانون آیین دادرسی کیفری، این گونه جرم‌ها تنها زمانی قابل پیگیری هستند که شاکی خصوصی برای آن‌ها وجود داشته باشد.
- صدور کیفرخواست: وظایف دادستان در قانون جدید در زمینه صدور کیفر خواست نیز ذکر شده است. پس از تعقیب جرم، تفهیم اتهام و تعیین مجرم، کیفر خواست صادر می‌شود. با صدور کیفرخواست، رسیدگی دادگاه به جرم بر اساس مستند انجام می‌شود.
- تعیین تکلیف اشیا استفاده شده در حین جرم: دادستان درباره تمام وسایلی که برای ارتکاب به جرم استفاده شده‌اند، رای صادر می‌کند.
- حضور در دادگاه: دادگاهی که برای رسیدگی به جرم آغاز می‌شود، باید با حضور دادستان باشد. در صورتی که دادستان حضور نداشته باشد، باید یکی از معاونین او در جلسه حضور یابد.
- اجرای احکام: اجرای حکم صادر شده در جلسه دادگاه نیز بر عهده دادسرا و دادستان است.
وظایف اداری
- نظارت بر اعمال ضابطان: در دادسرا افراد مختلفی مشغول به کار هستند و از اختیارات دادستان به عنوان رئیس این مجموعه، نظارت بر نحوه انجام فعالیت‌های آن‌ها است.
- امور حسبی: واحدی در دادسرا وجود دارد که تحت نظر دادستان اداره شده و برای حفظ حقوق افراد صغیر، مجنون و غایب مفقود الاثر است.
چگونه از اخبار استخدام قوه قضاییه مطلع شویم؟
اگر به دنبال مشاهده اخبار و اطلاعیه‌های استخدام قوه قضاییه در هر زمینه‌ای ازجمله استخدام دادستان، معاون دادستان، دادیار و … هستید، می‌توانید این اخبار را از طریق صفحه مربوط به استخدام قوه قضاییه و وزارت دادگستری در سایت ایران استخدام مشاهده نمایید. در صفحات مربوطه می‌توانید از اطلاعیه‌هایی همچون ثبت نام قوه قضاییه، دفترچه استخدام قوه قضاییه، شرایط سنی استخدام قوه قضاییه و همچنین مراحل گزینش کادر اداری قوه قضاییه و… آگاه شوید.
همچنین شما می‌توانید با عضویت به عنوان کارجو و فعالسازی سرویس پیامک و ایمیل اخبار استخدام دولتی، از اخبار مربوط به سازمان مورد نظر خود مطلع شوبد.
سخن پایانی
دادستانی از شغل‌های مهم در کشور است که وظایف مختلفی را بر عهده داشته و مقام عالی دادسرا محسوب می‌شود. دادسرا از مراکز مهم برای رسیدگی به جرایم، تعقیب مجرم، اجرای اجکام کیفری و … است. در این مجموعه علاوه بر دادستان، معاونین، دادیار و … نیز حضور دارند. در این مطلب به طور کامل به شرح وظایف دادستان و نحوه استخدام در دادسرا به عنوان دادستان بررسی شد.
جهت اطلاع از اخبار استخدام قوه قضاییه در سایت ایران استخدام کلیک نمایید.
منبع: ایران استخدام
