وظایف مربی پرورشی در مدارس چیست؟
مربی پرورشی مدارس (به انگلیسی Educational Mentor)، نقش مهمی در فرایند تعلیم و تربیت دانش‌آموزان ایفا می‌کند. نقش کلیدی مربی و معلم پرورشی موجب شد تا وزارت آموزش و پرورش با برگزاری آزمون استخدامی مشاغل کیفیت بخشی، اقدام به جذب و استخدام مربی پروشی نماید. در ادامه این مطلب بیشتر به این سوال که مربی پرورشی کیست پاسخ داده و به بررسی وظایف مربی پرورشی و مشاوره می‌پردازیم.
فهرست مطالب
معرفی شغل معلم یا مربی پرورشی
شاید سوال شما این باشد که “معلم پرورشی چیکار میکنه” در پاسخ به این سوال باید بگوییم که معلم پرورشی و تربیتی، مسئولیت‌های گسترده‌ای در حوزه‌های فرهنگی، تربیتی و اجتماعی دارد. این مربیان در جهت ارتقاء رفتار و شخصیت دانش‌آموزان تلاش می‌کنند و در این مسیر از روش‌های مختلف آموزشی و روانشناسی بهره می‌برند.
فرق معاون پرورشی با مربی پرورشی چیست؟
با توجه به اینکه نام دیگر مربی پرورشی، مربی امور تربیتی و سبک زندگی می‌باشد، تفاوت بین معاون پرورشی و مربی پرورشی را می‌توان به عنوان دو نقش کلیدی در یک منظومه تربیتی و آموزشی به شرح زیر توضیح داد:
معاون پرورشی
معاون پرورشی به عنوان رهبر و مدیر برنامه‌های تربیتی مدرسه عمل می‌کند. وظایف او شامل موارد زیر است:
- برنامه‌ریزی و نظارت کلی: معاون پرورشی با دقت و ظرافت برنامه‌های تربیتی مدرسه را طراحی و نظارت می‌کند، و از اجرای صحیح آنها در چهارچوبی که تمامی جزئیات را شامل می‌شود، اطمینان حاصل می‌نماید.
- هماهنگی و ارتباط با سایر بخش‌ها: این نقش همچون نخی در میان جمع گسترده‌ای از معلمان، مشاوران و سایر کارکنان مدرسه به هماهنگی و تعامل می‌پردازد تا برنامه‌های تربیتی به خوبی اجرا شوند.
- تنظیم برنامه‌های تربیتی با مدیریت منابع و بودجه: معاون پرورشی منابع مالی و انسانی را به نحوی مدیریت می‌کند که تمام فعالیت‌های تربیتی به طور بهینه و مؤثر انجام شوند.
مربی امور تربیتی و سبک زندگی
مربی امور تربیتی و سبک زندگی، نقش مهمی در تعامل نزدیک و روزمره با دانش‌آموزان ایفا می‌کند. وظایف این مربی عبارت اند از:
- توسعه مهارت‌های فردی و سبک زندگی دانش‌آموزان: مربی امور تربیتی و سبک زندگی با حضور در کلاس درس و تدریس درس مهارت‌های زندگی به توسعه مهارت‌های زندگی و ارتباطی دانش‌آموزان می‌پردازد و آنها را برای پیمودن مسیرهای پرچالش و پیچیده زندگی آماده می‌کند.
- راهنمایی و مشاوره: این مربی با تعاملات روزمره و مشاوره‌های شخصی، به دانش‌آموزان در مواجهه با مسائل اخلاقی، اجتماعی و تحصیلی کمک می‌کند.
- پیگیری مستقیم پیشرفت تربیتی: مربی پرورشی به طور مستمر پیشرفت‌های رفتاری و تربیتی دانش‌آموزان را پیگیری می‌کند و در صورت نیاز، برنامه‌های تربیتی را تنظیم و بهبود می‌بخشد.
در حالت کلی می‌توان گفت: معاون پرورشی نقش مدیریتی و نظارتی را برعهده دارد و در هدایت کلی برنامه‌های تربیتی مدرسه نقش‌آفرینی می‌کند. در مقابل، مربی امور تربیتی و سبک زندگی با دلایلی واضح و در تعامل نزدیک و مستمر با دانش‌آموزان، به پیشبرد اهداف تربیتی و پرورشی می‌پردازد.
شرح وظایف مربی پرورشی ابتدایی
از آنجایی که معلم پرورشی در این مقطع نقش مهمی در شکل‌دهی شخصیت، رفتار و تربیت دانش‌آموزان دارد، باید باتوجه به سن و نیازهای کودکان، برنامه‌های تربیتی و آموزشی مناسبی را ارائه دهد. در ادامه به شرح برخی وظایف مربی پرورشی مدرسه ابتدایی می‌پردازیم:
تربیت اخلاقی و دینی
- آموزش احکام و مفاهیم دینی متناسب با سن دانش‌آموزان
- برگزاری نماز جماعت و مراسم مذهبی
- تشویق به انجام اعمال نیک و رفتار پسندیده
- نهادینه کردن ارزش‌های اخلاقی مانند صداقت، احترام، مسئولیت‌پذیری و …
تقویت هویت اجتماعی و فرهنگی
- آشنا کردن دانش‌آموزان با آداب و رسوم و فرهنگ ایرانی
- برگزاری جشن‌ها و مناسبت‌های ملی و مذهبی
- تشویق به شرکت در فعالیت‌های گروهی و اجتماعی
- پرورش حس همبستگی و نوع‌دوستی
رشد و شکوفایی استعدادها
- شناسایی استعدادها و علایق دانش‌آموزان
- ایجاد زمینه مناسب برای پرورش استعدادها در زمینه‌های مختلف علمی، فرهنگی، هنری و ورزشی
- برگزاری مسابقات و جشنواره‌های مختلف
- تشویق به خلاقیت و نوآوری
تامین سلامت جسمی و روانی
- آموزش بهداشت فردی و اجتماعی
- برگزاری برنامه‌های ورزشی و تفریحی
- مشاوره و راهنمایی دانش‌آموزان در زمینه‌های مختلف تحصیلی، تربیتی و روانشناختی
- همکاری با اولیا و معلمان در جهت حفظ و ارتقای سلامت دانش‌آموزان
شرح وظایف مربی پرورشی متوسطه اول
به دلیل اینکه دانش‌آموزان در این مقطع در حال گذار از کودکی به نوجوانی هستند و با تغییرات جسمی، عاطفی و اجتماعی قابل توجهی روبرو می‌شوند، مربی پرورشی با انجام وظایف زیر کمک بسیاری به تربیت اخلاقی و رفتاری دانش آموزان می‌کند:
استمرار تربیت اخلاقی و دینی
- تعمیق باورهای دینی و اعتقادات مذهبی دانش‌آموزان
- پاسخگویی به سوالات و شبهات دینی دانش‌آموزان
- تشویق به انجام اعمال نیک و رفتار پسندیده
- نهادینه کردن ارزش‌های اخلاقی مانند صداقت، احترام، مسئولیت‌پذیری و…
رشد هویت فردی و اجتماعی
- کمک به دانش‌آموزان در جهت شناخت خود و هویتشان
- آموزش مهارت‌های زندگی و تفکر انتقادی
- آماده‌سازی دانش‌آموزان برای ورود به اجتماع
- پرورش حس مسئولیت‌پذیری و تعهد اجتماعی
هدایت تحصیلی و شغلی
- آشنایی دانش‌آموزان با رشته‌های تحصیلی و مشاغل مختلف
- انجام تست‌های رغبت و استعداد
- مشاوره و راهنمایی دانش‌آموزان در انتخاب رشته تحصیلی و شغل مناسب
- برگزاری کارگاه‌های آموزشی و اردوهای بازدید
تامین سلامت جسمی و روانی
- آموزش بهداشت دوران بلوغ
- ارائه مشاوره و راهنمایی در زمینه مسائل دوران بلوغ
- همکاری با اولیا و معلمان در جهت حفظ و ارتقای سلامت دانش‌آموزان
شرح وظایف مربی پرورشی متوسطه دوم
مربی پرورشی در مقطع متوسطه دوم نقش بسیار مهمی در هدایت دانش‌آموزان به سوی بلوغ فکری و انتخاب مسیر زندگی دارد. وظایف مربی پرورشی دبیرستان شامل موارد زیر است:
تکمیل تربیت اخلاقی و دینی
- آموزش اخلاق کاربردی و حل مسائل اخلاقی
- آموزش حضور موثر در جامعه و برخورد مناسب با چالش‌های اجتماعی
آمادگی برای ورود به دانشگاه و جامعه
- آموزش مهارت‌های زندگی و تفکر انتقادی
- ارائه مشاوره و راهنمایی در زمینه انتخاب رشته تحصیلی و شغل مناسب
- برگزاری کارگاه‌های آموزشی و اردوهای بازدید
- آماده‌سازی دانش‌آموزان برای ورود به دانشگاه و بازار کار
تقویت هویت ملی و ایرانی
- ترویج فرهنگ و ارزش‌های ایرانی-اسلامی
- تشویق به مشارکت در فعالیت‌های اجتماعی و سیاسی
- پرورش حس مسئولیت‌پذیری و تعهد ملی
راهنمایی شغلی مربی و معلم پرورشی (اقدامات لازم جهت رسیدگی به وظایف)
برای اینکه مربی پرورشی بتواند به طور مؤثر به وظایف خود رسیدگی کند و تأثیر مثبتی بر تربیت و رشد دانش‌آموزان داشته باشد، باید اقداماتی را انجام دهد که شامل برنامه‌ریزی، تعاملات مؤثر و به‌روز بودن در زمینه‌های مختلف تربیتی و آموزشی است. این اقدامات شامل موارد زیر است:
شرکت در دوره‌های آموزشی و کارگاه‌ها
مربی پرورشی باید به طور مداوم در دوره‌های آموزشی و کارگاه‌های تربیتی شرکت کند تا دانش و مهارت‌های خود را به‌روز نگه دارد.
مطالعه و پژوهش
مطالعه مقالات، کتاب‌ها و منابع جدید در زمینه تربیت، روانشناسی و آموزش برای به‌روز بودن با آخرین دستاوردها و روش‌های تربیتی. همچنین بهره‌گیری از تکنولوژی‌های جدید و منابع آنلاین برای به‌روز نگه داشتن اطلاعات مفید می‌باشند.
تدوین برنامه‌های تربیتی
پوشه کار مربی پرورشی باید طوری تنظیم شود که شامل فعالیت‌های فرهنگی، هنری، آموزشی و مشاوره‌ای باشد. تنظیم یک جدول زمانی برای تحقق و اجرای فعالیت‌ها و بهره‌وری بیشتر از زمان بسیار کمک کننده‌است.
چگونه معلم پرورشی شویم؟
برای اینکه بتوانید به عنوان معلم پرورشی در مدارس استخدام شوید می‌توانید در صورت داشتن شرایط لازم می‌توانید در آزمون استخدامی آموزش و پرورش (مشاغل کیفیت بخشی) شرکت نمایید. جهت اطلاع از بروزترین اخبار استخدام آموزش و پرورش در سایت ایران استخدام کلیک نمایید.
سخن پایانی
معلم پرورشی نقشی محوری در تربیت و پرورش نسل آینده ایفا می‌کند. با تلاش و تعهد این قشر فرهیخته، دانش‌آموزان در کنار علم‌آموزی، به ارزش‌های اخلاقی، هویت فردی و اجتماعی، مهارت‌های زندگی و سلامت جسمی و روانی دست می‌یابند و برای ورود به دانشگاه، بازار کار و زندگی در جامعه آماده می‌شوند.
امید است با همدلی و تلاش همه جانبه، شاهد ارتقای روزافزون جایگاه و منزلت این قشر زحمتکش و اثرگذار در نظام آموزشی کشور باشیم.
جهت مشاهده آخرین اخبار و اطلاعیه‌های مربوط به استخدام مربی پرورشی در سایت ایران استخدام کلیک نمایید.
منبع: ایران استخدام
