شغل انیمیشنساز (به انگلیسی: Animator) یکی از موقعیتهای تخصصی در زنجیره تولید محتوای تصویری است که نقشی کلیدی در ساخت محتوای بصری ایفا میکند. انیمیشنساز مسئول جان بخشی به عناصر تصویری (اعم از شخصیت، شیء یا تایپوگرافی) از طریق حرکتسازی هدفمند است و در نتیجه، پل ارتباطی بین ایده و تصویر متحرک محسوب میشود. شغل انیمیشنساز عنوانی کلی است که در عمل به مجموعهای از تخصصهای متنوع با ابزار، مهارت و نقشهای کاری متفاوت تقسیم میشود. در بازار کار، بهویژه در پروژههای بزرگ یا استودیوهای حرفهای، بهندرت از یک فرد انتظار میرود تمام مراحل انیمیشن را بهتنهایی انجام دهد. به همین دلیل، برای منابع انسانی و کارجویان، شناخت دقیق این شاخهها از اهمیت حیاتی برخوردار است:
انیمیشن دوبعدی (2D Animation): رایجترین و سنتیترین نوع انیمیشن که در آن حرکت عناصر دوبعدی در یک فضای دوبعدی ایجاد میشود. ابزارهای رایج شامل Toon Boom Harmony، TVPaint، Adobe Animate و حتی Photoshop در حالت فریم به فریم است. انیماتورهای ۲بعدی اغلب در پروژههای تبلیغاتی، آموزشی، کودک، سریالهای کارتونی و شبکههای اجتماعی فعال هستند. این شاخه به طراحی فرم، ریتم، درک زبان بدن و کنترل فریمها وابسته است.
انیمیشن سهبعدی (3D Animation): در این تخصص، حرکت در فضای سهبعدی طراحی میشود و مراحل مدلسازی، ریگگذاری، انیمیت، نورپردازی و رندرینگ از اجزای آن است. ابزارهای تخصصی آن Maya، Blender، Cinema 4D و 3ds Max هستند. این شاخه در پروژههای سینمایی، بازیسازی، تیزرهای پیشرفته و جلوههای ویژه کاربرد دارد و نیازمند دانش فنی بالاتر و سختافزار قویتری است.
موشنگرافیک (Motion Graphics): ترکیب متن، اشکال گرافیکی و المانهای بصری برای انتقال پیام در قالب متحرک. معمولاً توسط نرمافزار After Effects انجام میشود و در تبلیغات، ویدئوهای شبکه اجتماعی، معرفی اپلیکیشن، آموزشهای شرکتی و محتوای برندینگ بسیار پرکاربرد است. این شاخه مرز بین انیمیشن و طراحی گرافیک است و نیاز به تسلط بر تایپوگرافی، ریتم، و درک برند دارد.
استاپموشن (Stop Motion): فرایند ساخت انیمیشن با استفاده از عکس برداری فریم به فریم از اشیاء واقعی (مانند عروسکها، خمیر، کاغذ یا اشیاء روزمره). هر فریم جداگانه عکاسی شده و سپس در نرمافزارهایی مثل Dragonframe یا After Effects مونتاژ میشود. این سبک بیشتر در تولیدات هنری یا فیلمهای خاص دیده میشود و نیازمند صبر بالا، مهارت دستی و خلاقیت بصری است.
طراحی کاراکتر و انیمیت شخصیت (Character Animation): زیرشاخهای تخصصی که بر طراحی، ریگ و حرکت شخصیتها متمرکز است. چه در انیمیشن دوبعدی و چه در سهبعدی، این شاخه نیازمند درک عمیق از آناتومی، حالات چهره، زبان بدن و بازیگری است. انیماتور کاراکتر باید بتواند حس و شخصیت را در قالب حرکت منتقل کند و این نقش در تیمهای تولید فیلم و گیم اهمیت بالایی دارد.
برخلاف برخی مشاغل سنتی که ورود به آنها مستلزم مدرک دانشگاهی عالی است، شغل انیمیشن ساز اساساً یک شغل مهارتمحور است.؛ در واقع، مهمترین معیار در ارزیابی انیمیشنساز توسط کارفرما، نمونه کار قوی و کیفیت خروجی قابل مشاهده است، نه صرفاً مدرک تحصیلی. با این حال داشتن مدرک دانشگاهی در رشتههایی مانند گرافیک، انیمیشن، سینما، هنرهای دیجیتال و.. (بهویژه برای ورود به سازمانهای رسمی یا تدریس) مزیت محسوب میشود. باتوجه به بررسی کارشناسان ایران استخدام، لازم به توضیح است که بسته به تخصص، انتظار میرود انیمیشنسازان حداقل بر یکی از نرمافزار های ۲D Animation: Toon Boom, TVPaint, Adobe Animate، Motion Graphics: After Effects + Illustrator + Premiere، ۳D Animation: Blender, Maya, Cinema 4D، Compositing: After Effects, Nuke تسلط کامل داشته باشند. شغل انیمیشنساز بهطور سنتی بر پایهی همکاریهای متنوع و عمدتاً پروژهمحور بنا شده است. استخدام تماموقت در استودیوهای حرفهای، برندهای بزرگ تولید محتوا یا واحدهای آموزشی، یکی از گزینههای پایدارتر این شغل است که معمولاً شامل حقوق ثابت، بیمه و ساعات کاری مشخص است. با این حال، چنین موقعیتهایی محدود و رقابتی هستند. در مقابل، همکاری پروژهای رایجترین مدل در بازار ایران است و انیمیشنسازان بر اساس قرارداد موقت یا توافق پروژهای، برای تولید یک ویدئو، موشنگرافیک یا انیمیشن تبلیغاتی وارد همکاری میشوند. این مدل در آژانسهای تبلیغاتی، استارتاپها و تولیدکنندگان محتوا بسیار رایج است. در کنار این موارد، بخش بزرگی از انیمیشن سازان بهصورت فریلنسر یا آزادکار فعالیت میکنند؛ یعنی بهتنهایی مشتری پیدا میکنند، پروژه میگیرند، مذاکره و اجرا را انجام میدهند. این مدل آزادی عمل بالایی دارد اما چالشهایی مانند عدم ثبات مالی، اصلاحات نامحدود و ریسک دریافتنشدن دستمزد را هم بههمراه دارد.