پارکبان (به انگلیسی: Traffic warden) از نظر رده بندی بازار کار ایران در گروه مشاغل عملیاتی و سطح پایه قرار میگیرد و پیچیدگی فنی یا نیازمند الزامات تحصیلی خاصی نمیباشد. بررسی آگهیهای استخدامی نشان میدهد که شغل «پارکبان» در ایران عمدتاً در بخش خصوصی و تحت قرارداد مستقیم با مراکز تجاری، خدماتی، درمانی، گردشگری و یا از طریق شرکتهای پیمانکاری خدمات شهری انجام میشود. سهم بخش دولتی بسیار محدود بوده و عمدتاً در قالب طرحهای مدیریت پارک حاشیهای با نظارت شهرداریها شکل میگیرد. از نظر جغرافیایی، بیشترین فرصتهای شغلی در کلانشهرها متمرکز است؛ بهویژه تهران، کرج، مشهد، اصفهان، شیراز و تبریز که تراکم مراکز تجاری و حجم ترافیک بالایی دارند. در مناطق توریستی یا مراکز پرتردد خاص (مثل کیش، قشم، رشت) تقاضا معمولاً فصلی و مقطعی افزایش پیدا میکند. بیشترین حجم جذب نیرو مربوط به پارکینگهای عمومی و خصوصی در مناطق تجاری و اداری پرتردد، مراکز خرید و مجتمعهای تجاری بزرگ، بیمارستانها و مراکز درمانی، هتلها و مراکز اقامتی و گردشگری، فرودگاهها و پایانههای مسافربری و نیز مراکز ورزشی و فرهنگی مانند استادیومها و سالنهای همایش است. الگوهای پرتکرار استخدامی نشان میدهد که حدود ۹۰ درصد آگهیها جنسیت آقا را ترجیح میدهند، هرچند در برخی مجموعهها (مثل شرکتهای خصوصی با محیط محدود یا پارکینگهای سرپوشیده) جذب نیروی خانم نیز انجام میشود. شرط داشتن گواهینامه معتبر رانندگی در اکثر موارد الزامی است و تسلط به رانندگی انواع خودروها (سواری، شاسیبلند، و گاهی نیمهسنگین) یک مزیت مهم محسوب میشود. محدوده سنی رایج بین ۲۰ تا ۴۵ سال است و برخی کارفرمایان بهویژه در حوزههای درمانی یا پروژههای بزرگ، شرایط فیزیکی مشخصی مثل حداقل قد یا تناسب وزن و قد (BMI) را قید میکنند. از نظر سابقه کار، حدود نیمی از آگهیها تجربه قبلی در پارکبانی، حراست یا انتظامات را ترجیح میدهند، اما همچنان بخش قابلتوجهی از فرصتها برای افراد بدون سابقه کاری نیز باز است. تحصیلات معمولاً اهمیت کمتری دارد و حداقل مدرک دیپلم یا حتی صرفاً سواد خواندن و نوشتن در بسیاری موارد کافی است؛ با این حال، در مجموعههای رسمیتر (مثل بیمارستانهای خصوصی و مراکز بزرگ)، داشتن مدرک کاردانی یا گذراندن دورههای آموزشی حفاظت و حراست امتیاز محسوب میشود. مزایای پرتکرار شامل بیمه تأمین اجتماعی، بیمه تکمیلی، وعدههای غذایی، پاداش، هدایای مناسبتی، خوابگاه و اسکان است. در برخی مجموعهها شیفتبندی و اضافهکاری، درآمد را بهطور قابلتوجهی افزایش میدهد. شرایط احراز فراتر از مهارت رانندگی، شامل توانایی برقراری ارتباط مؤثر با مراجعان، مسئولیتپذیری، دقت، ظاهر آراسته و رعایت مقررات است. همچنین توانایی کار در فضای باز، تحمل شرایط آبوهوایی مختلف و کار در ساعات متغیر (شیفتی یا شبانه) جزء الزامات غیررسمی اما پراهمیت است.