بازاریابی چیست؟ انواع بازاریابی کدامند؟
در دنیای امروز، فروش مهم‌ترین جز یک سازمان است. حتی تولید محصول یا خدمات نیز بعد از فروش قرار می‌گیرند. به‌همین‌دلیل سازمان‌ها و شرکت‌ها توجه زیادی به بخش بازاریابی خود دارند و سعی می‌کنند از روش‌های مختلف، مشتریان جدید جذب کرده و مشتریان قبلی خود را حفظ کنند. در این راستا شغل بازاریاب تبدیل به یکی از پرتقاضاترین شغل‌های بازار امروز شده است. در ادامه به بررسی این شغل، مهارت‌ها و دانش موردنیاز و شرایط شغلی و درآمد آن می‌پردازیم.
فهرست مطالب
شغل بازاریابی چیست؟
این شغل یکی از مهم‌ترین شغل‌های هر سازمان و تلاشی در راستایی افزایش بازار فروش محصولات یا خدمات یک مجموعه به‌وسیله ارائه یک ارزش به جامعه است. افرادی که به روش‌های مختلف به این هدف کمک می‌کنند بازاریاب نامیده می‌شوند. آنها به شکل‌های مختلفی ازجمله تبلیغات رودررو یا تلفنی سعی می‌کنند به گسترش بازار و پیدا کردن مشتریان جدید کمک کنند.
چرا بازاریابی انجام می‌شود؟
بازاریابی عامل توسعه، اشتغال‌زایی، افزایش درآمد یک کشور و توسعه اقتصادی آن است که هم برای مشتریان و هم برای عرضه‌کنندگان محصول مفید است. فعالیت در این زمینه باعث آشنایی افراد با محصولات مختلف بازار، تازه‌ترین محصولات، بهبود آنها نسبت به گذشته و در کل، افزایش شناخت آنها نسبت به بازار نیازمندی‌هایشان می‌شود.
برای تولیدکنندگان نیز بازاریابی موجب آشنایی قشر بزرگ‌تری از جامعه با محصول یا خدمات آنها می‌شود. برخی از این افراد تبدلی مشتریان کنونی شرکت شده و بلافاصله خرید می‌کنند و برخی نیز تبدیل به مشتریان بالقوه شده و در آینده به قشر مشتریان وارد می‌شوند. این فعالیت موجب گسترش نام برند یک محصول یا خدمت در عرصه‌های جغرافیایی وسیع‌تر می‌گردد.
بازاریاب کیست؟
او شخصی است که کارهای بازاریابی شرکت را انجام می‌دهد. این روزها حوزه بازاریابی توسعه زیادی پیداکرده و در بسیاری از کشورها به‌صورت یک بخش کاملاً حرفه‌ای در سازمان‌ها درآمدهاست. این روزها در کشور ما نیز این شغل، بخش‌ها و حوزه‌های مختلفی دارد که بازاریاب‌ها بر اساس مهارت، تخصص و تجربه‌ای که دارند در سمت‌ها فعالیت می‌کنند. ازجمله مهم‌ترین سمت‌های شغلی یک بازاریاب می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مسئول روابط عمومی: مسئول ارتباط با مشتریان و شنیدن صحبت‌های آنها و انعکاس آن به مجموعه است
- تحلیلگر و محقق بازار: بررسی شرایط کنونی بازار و تعیین بازار هدف
- مدیریت تبلیغات: مسئول تدوین استراتژی‌های تبلیغات، تعیین بودجه و زمان موردنیاز
- مدیر برند: گسترش شناخت جامعه از برند و شناسایی فرصت‌های جدید
- مدیریت ارشد بازاریابی: مسئول هماهنگی فعالیت‌ها، ارائه راهکار خلاقانه، طراحی برنامه‌های بازاریابی و غیره
- مدیر توسعه بازار: بررسی، برنامه‌ریزی و پیاده‌سازی استراتژی‌هایی برای افزایش سهم بازار و جذب مشتری
- کارشناس ترویج: مدیریت تبلیغات، رویدادها و برنامه‌ها
- کارشناس بازاریابی دیجیتال: تمرکز بر فرآیندهای آنلاین و فروش اینترنتی
- بازاریاب حضوری: معرفی و پرزنت محصول به‌صورت فیزیکی برای مشتری هدف
تحصیلات بازاریاب
بازاریابی در ایران در قالب رشته مدیریت بازاریابی که از گرایش‌های مقطع کارشناسی ارشد مدیریت بازگانی است، به‌صورت آکادمیک تدریس می‌شود. با اینحال افرادی که در سایر رشته‌ها نظیر MBA،، مدیریت مالی، صنعتی، دولتی، اجرایی، مهندسی کامپیوتر و آی‌تی درس خوانده‌اند نیز می‌توانند وارد این حوزه شوند. علاوه بر این‌ها افرادی که دیپلم این رشته یا کارشناسی تبلیغات و بازاریابی از دانشگاه جامع علمی و کاربردی دارند نیز می‌توانند به‌عنوان بازاریاب فعالیت کنند.
آموزش مهارت‌های فروش، مهارت‌های ارتباطی، روانشناسی فروش و نظایر آن در بسیاری از آموزشگاه‌های آزاد کشور تدریس می‌شود. در کنار آن، مهارت‌های بازاریابی دیجیتال یا دیجیتال مارکتینگ نظیر روش نوشتن تبلیغ، معرفی محصول در شبکه‌های اجتماعی، راه‌اندازی وب‌سایت‌های فروش و معرفی محصول، طراحی موارد گرافیکی نظیر بیلبورد، بروشور و نظایر آن در دوره‌های تخصصی دیجیتال مارکتینگ تدریس می‌شود. یادگیری این موارد تنها نیاز به دانش مختصری از کامپیوتر و زبان انگلیسی دارد.
شغل بازاریابی مناسب چه افرادیست؟
بدیهی است همه می‌توانند وارد این شغل شوند اما کسانی که استعدادهای مناسب‌تری دارند رشد و رضایت شغلی بیشتری را تجربه خواهند کرد. این فعالیت نیاز به افرادی خلاق، برونگرا، اجتماعی و اثربخش دارد. افرادی که از کارهای بازرگانی و تجاری لذت می‌برند. اهل برنامه‌ریزی هستند.
برای رسیدن به نتیجه مطلوب حاضرند آموزش ببینند. این افراد نتیجه گرا هستند. قدرت کلام خوب و تأثیرگذاری بالایی دارند. با اصول ساده روانشناسی آشنا هستند و می‌توانند درک خوبی از احساسات افراد داشته باشند. آنها کارهای یکنواخت را دوست ندارند و از تجربه ارتباط با افراد مختلف استقبال می‌کنند.
تست شخصیت شناسی MBTI شخصیت‌های ENFJ، INFJ، ENFP، ENTJ و ENTP را برای این حوزه مناسب می‌داند.
انواع و زمینه های بازاریابی کدام اند؟
بازاریابی به دو شکل حضوری و غیرحضوری انجام می‌شود. در حالت حضوری که شکل سنتی است، بازاریاب، محصول را به خریدار احتمالی ارائه می‌کند و درباره آن توضیح می‌دهد. در این فرآیند، او سعی می‌کند طرف مقابل را راضی به خرید کند. این روش هنوز هم در بسیاری از کسب‌وکارها نظیر مواد غذایی و پوشاک استفاده می‌شود. یکی از مزایای این روش جلب اطمینان بیشتر مشتری است.
شکل غیرحضوری این شغل به صورت تلفنی، اینترنتی و دیجیتالی انجام می‌شود. فعالیت‌های که در این حوزه انجام می‌شود بسیار وسیع است. تبلیغات رسانه‌های جمعی و شبکه‌های اجتماعی نظیر تبلیغات تلویزیونی، اینستاگرام و موارد مشابه همگی در این دسته قرار می‌گیرند. مدیریت و تولید محتوا برای وب‌سایت شرکت و توجه به مفاهیم سئو و به‌روزرسانی وب‌سایت با اصول فنی، تهیه بروشور، تیزرهای تبلیغاتی و همه موارد گرافیکی نیز در این حوزه قرار می‌گیرد. ایمیل مارکتینگ نیز در این حوزه قرار می‌گیرد.
علاوه بر این بسیاری از کسب‌وکارها از طریق تلفن نیز خدمات خود را به مشتریان احتمالی معرفی می‌کنند. گرچه این روش قدیمی است اما مهم‌ترین مزیت آن ارتباط کلامی با افراد است که می‌تواند تأثیر مثبتی در جلب اعتماد آنها داشته باشد.
بازاریابی سبز چیست؟
بازاریابی سبز به معنی بازاریابی برای محصولات یا خدماتی است که به بهبود محیط زیست کمک می‌کنند. هدف آنها توسعه استفاده از محصولات ارگانیک و بی‌خطر برای انسان و درعین‌حال بی‌خطر برای طبیعت است. نام‌های دیگر این فعالیت، بازاریابی پایدار، زیست‌محیطی و قابل بازیافت است.
فعالیت در این زمینه علاوه بر حفظ محیط زیست، موجب محبوبیت بیشتر برندها شده و نشان‌دهنده مسئولیت‌پذیری آن مجموعه است. همین مسئله باعث جذب مشتریان بیشتر و اطمینان بیشتر به آن محصول می‌گردد.
برای مثال می‌توان به بازاریابی ظروف کاغذی به‌جای پلاستیکی، تولید انرژی‌های سبز مثل پنل‌های خورشیدی، حذف کاغذ از فرآیندها، استفاده مجدد از زباله‌های محصول در چرخه تولید بسته‌بندی و موارد مشابه اشاره کرد.
مزایا و معایب شغل بازاریابی چیست؟
هر شغلی مزایا و معایب خاص خود را دارد که در مورد شغل بازاریابی مهم‌ترین این موارد را در ادامه بررسی خواهیم کرد:
مزایای شغل بازاریابی
مهم‌ترین مزایای این شغل عبارتند از:
- نیاز گسترده به این شغل در همه بخش‌های تولیدی و خدماتی
- آشنا شدن با بازار و توانایی ورود مستقل به آن
- آشنایی با روش‌های مختلف تبلیغات و میزان تأثیرگذاری هرکدام
- انعطاف و امکان انجام آن به‌صورت حضوری، دورکاری، نیمه‌وقت یا تمام‌وقت، پورسانتی یا با حقوق ثابت
- درآمد او با میزان تلاش او تعیین می‌شود و از پیش تعیین شده نیست
معایب بازاریابی
بازاریابی در کنار مزایای خوبی که دارد دارای معایبی نیز هست که در ادامه می‌بینید:
- نداشتن حقوق ثابت در اکثر موارد
- کم بودن درآمد در ابتدای امر
- حرفه‌ای و تخصصی نبودن این شغل در ایران
مهارت‌های بازاریاب
از مهم‌ترین مهارت‌هایی که هر بازاریاب باید داشته باشد می‌توان موارد زیر را نام برد:
- شناخت مصرف‌کننده، رفتارها و علایق او
- داشتن فن بیان و توانایی ارتباطی قوی
- توانایی جذب مشتری و ایجاد اطمینان در او
- توانایی حفظ بازار
- صبر، خوش‌اخلاقی و مردم‌دار بودن
- توانایی مدیریت احساسات ازجمله خشم و ذوق‌زدگی
- تفکر انتقادی و حل مسئله
- مدیریت زمان
- مهارت سخنوری
- مهارت کار تیمی
- کار با کامپیوتر و اینترنت
- زبانه‌ای خارجی و گویش‌های آن بر اساس بازار هدف
- زبان انگلیسی به‌منظور ارتقای سطح علمی خود
- خلاقیت و نوآوری در ارائه محصول
- تجزیه‌وتحلیل به کمک ابزارهایی مثل گوگل آنالیز یا اکسل
- راه‌اندازی کمپین‌های تبلیغاتی
- آشنایی با اصول سئو و کلمات کلیدی در شبکه‌های اجتماعی و وب‌سایت شرکت
- مهارت استفاده از روش‌های نوین تبلیغات دیجیتال مثل بازاریابی مجدد (remarketibng) و گوگل ادوردز
- تعهد به یادگیری مستمر
وظایف بازاریاب
بازاریاب‌ها بر اساس نحوه فعالیتشان وظایف مختلفی دارند که در ادامه به مهم‌ترین آنها اشاره می‌کنیم:
- بررسی و شناخت دقیق محصول یا خدماتی که قصد معرفی آن را دارند.
- بررسی بازار و شناخت محصولات و خدمات مشابه و ویژگی‌های آنها
- تحلیل نیاز بازار هدف
- تجزیه‌وتحلیل روند فروش قبلی
- تبلیغات گسترده در مکان‌های هدف
- حضور مؤثر در بازار هدف به‌صورت فیزیکی یا مجازی
- مذاکره، استدلال، مشاوره و توجیه مخاطبان
- ارتباط با واحد تحقیقات بازاریابی
- سازمان‌دهی نیروهای انسانی
- ارائه خدمات بعد از فروش
- ارتباط با مشتری پس از انجام خرید
- ایجاد تقاضا در بازار برای محصول جدید
- پیدا کردن اسپانسر برای محصولات جدید
- برگزاری نمایشگاه، گردهمایی و همایش برای معرفی محصول و خدمات
تفاوت ویزیتور و بازاریاب
ویزیتور یک کلمه انگلیسی است و به شخصی اطلاق می‌شود که به‌صورت مستقیم با خریدار ارتباط برقرار می‌کند. در بازاریابی سنتی که بازاریاب‌ها به سطح شهر می‌روند و محصول را معرفی می‌کنند می‌توان به آنها لقب ویزیتور را داد. البته با پیشرفت تکنولوژی که امروزه این کار به‌صورت غیرمستقیم و تلفنی درآمده، شاید بتوان اشخاصی که از طریق این فناوریها با مشتری در ارتباط مستقیم هستند را هم بازاریاب نامید.
- مطلب مرتبط: ویزیتور کیست و چه تفاوتی با بازاریاب دارد؟
تفاوت کارشناس فروش و بازاریاب
وظایف کارشناس وسیع‌تر از ارتباط مستقیم با مشتری است. کارشناس فروش کار معرفی محصول به مخاطب از روش‌های مختلف را به عهده دارد. تبلیغات به روش‌های مختلف ازجمله وظایف کارشناس فروش است. مخاطبان آنها گسترده و هدف آنها تبدیل مشتریان بالقوه به خریدار است.
همچنین کارشناسان فروش برخلاف بازاریاب‌ها، افق دید گسترده‌تری دارند و برنامه‌های بلندمدتی برای گسترش بازار در نظر می‌گیرند. آنها بخشی از تیم فروش هستند و مستقیماً با مدیران رده‌بالاتر در ارتباطند.
- مطلب مرتبط: تحصیلات و مهارت های مورد نیاز برای کارشناس فروش
بازار کار و آینده شغلی بازاریابی
بازاریابی در ایران یک حرفه نوپاست که با توجه به میزان تخصصی بودن این حوزه در سطح جهان، هنوز مسیر زیادی برای پیمودن دارد. به‌همین‌دلیل پیش‌بینی می‌شود با گسترش حوزه‌های جدید این شغل نظیر دیجیتال مارکتینگ و افزایش نیاز بخش‌های مختلف کشور به این تخصص بازار کار آن در سال‌های آینده توسعه بیشتری داشته باشد.
درحال‌حاضر نیز بازار کار این شغل خوب و یکی از پرتقاضاترین شغل‌هاست. اگر به کاریابی مجازی ایران استخدام مراجعه کنید می‌توانید آگهی‌های زیادی در ارتباط با استخدام بازاریاب در حوزه‌های مختلف استخدام بازاریابی و فروش نظیر استخدام بازاریاب تلفنی یا اینترنتی ببینید. اگر کارجو هستید می‌توانید در این وب‌سایت رزومه خود را ایجاد و مستقیماً برای کارفرما ارسال کنید. وب‌سایت ایران استخدام یکی از قدیمی‌ترین کاریابی‌های معتبر ایران است که هرروز تعداد زیادی آگهی استخدامی توسط کارفرمایان در حوزه‌های مختلف در آن منتشر می‌شود.
حقوق و درآمد بازاریاب
بازاریابی شغل پرتقاضایی است و اکثر مجموعه‌ها و شرکت‌ها بر اساس سیاست‌های کاری خود و نوع محصول یا خدماتشان، به آنها حقوق می‌دهند. معمولاً حقوق آن ها به‌صورت حقوق ثابت، پورسانت، یا ترکیبی از حقوق ثابت و پورسانت است. اما برخی شرکت‌ها از حقوق ثابت و پاداش استفاده می‌کنند که میزان پاداش، مقدار مشخصی نیست و بستگی به عوامل متغیری مثل حاشیه سود محصول یا عملکرد کلی او دارد.
این شغل درآمد ثابت و مشخصی ندارد و اگر به آگهی‌های استخدام بازاریاب در وب‌سایت ایران استخدام نگاهی بیندازید می‌بینید که کارفرمایان در هنگام درج آگهی استخدام حقوق و مزایای متفاوتی را در نظر گرفته اند.
در حالت کلی نمی‌توان گفت بهترین شغل بازاریابی چیست و در چه حوزه‌ای درآمد بیشتری وجود دارد. درآمد یک بازاریاب با توجه به فاکتورهای زیادی نظیر محصولی که می‌فروشد، نحوه کار آن، الزام به سفرهای درون و بیرون شهری، اعتبار شرکت اصلی، حاشیه سود محصول، تجربه و مهارت او در ارتباط با مشتری، آشنایی او به علوم و فنون فروش و غیره تعیین می‌شود. به‌این‌ترتیب درآمد حاصل از این شغل می‌تواند از چند میلیون تا چند ده میلیون را شامل شود.
سخن پایانی
بازاریابی یک فعالیت حرفه‌ای در جهت ارائه یک محصول یا خدمت به مشتریان بیشتر و افزایش سهم شرکت از بازار است. این فعالیت مهم‌ترین بخش هر کسب‌وکار است چراکه هیچ کسب‌وکاری بدون مشتری پایدار نمی‌ماند. برخی فعالیت‌های این شغل به‌صورت حضوری، تلفنی، ایمیل و اینترنتی انجام می‌شود و هرکدام وظایف خاصی دارند. افراد در این بخش در قالب سمت‌های مختلف کار می‌کنند اما وظیفه همه آنها در راستای گسترش متقاضیان و مشتریان محصول و تبدیل مشتریان بالقوه به خریدار است. آنها به شکل‌های مختلفی کسب درآمد می‌کنند که رایج‌ترین آن پورسانت از فروش است. به‌همین‌دلیل مهارت و تجربه آنها عامل تعیین‌کننده‌ای در میزان درآمدشان است.
جهت مشاهده آگهی های استخدام بازاریاب در سایت ایران استخدام کلیک نمایید.
منبع: ایران استخدام
