معرفی شغل تکنسین داروخانه یا نسخه پیچ + بازار کار، حقوق و مزایا
تکنسین داروخانه (به انگلیسی Pharmacy Technician) که با عنوان نسخه پیچ و دستیار داروخانه نیز شناخته می‌شود، در آماده سازی نسخه بیمار و تحویل آن کمک کرده و تهیه داروها زیر نظر پزشک داروساز را نیز انجام می‌دهد. هرچند شغل آنها دست‌کم گرفته می‌شود اما حضور یک تکنسین داروخانه ماهر و باسواد نقش زیادی در جذب و رضایت مشتریان دارد.
تکنسین داروخانه و نسخه پیچ شغل مناسب چه کسانیست؟
افرادی که در داروخانه کار میکنند باید افرادی منظم باشند. موفقیت در این شغل افرادی می‌طلبد که به درستی از قوانین و اصول، پیروی کنند. این اشخاص، واقع‌گرا و عمل‌گرا هستند. حیطه کاری آنها با افراد و موجودات زنده سروکار دارد. بنابراین باید به‌موقع واکنش مناسب نشان دهند.
همانطور که گفتیم شغل تکنسین داروخانه یا نسخه پیچی بخشی از حوزه بهداشت‌و‌درمان است و با بیماران و مشکلات جسمی آنها ارتباط دارد. بنابراین نیاز است که این تکنسین‌ها، افرادی اجتماعی، امدادگر و علاقمند به کمک به سایرین باشند. همچنین می‌بایست ریسک‌پذیر باشند و مسئولیت عملکرد خود را کاملا به عهده بگیرند.
حوزه بهداشت‌و‌درمان حوزه پویایی است که هر روز محصولات جدیدی به آن معرفی می‌شود. به‌این‌ترتیب لازم است که یک تکنسین داروخانه ویژگی پژوهشگری و علاقمندی به علم داشته باشد و همواره اطلاعات بروز رشته خود را دنبال کند. همچنین می‌بایست فردی خلاق باشد.
وظایف تکنسین داروخانه
تکنسین داروخانه به طور کلی به دو دسته تقسیم می‌شوند:
وظایف فنی
- پذیرش نسخه و بررسی موجودی داروها
- بررسی دوز مصرفی و تداخل دارویی احتمالی در نسخه
- برچسب زدن داروها و نوشتن دستورات مصرف آنها
- آماده‌سازی داروها مطابق نسخه پزشک
- تحویل داروها به بیماران
- ورود اطلاعات بیمار و نسخه او به سیستم کامپیوتری بهداشت‌و‌درمان
- نگهداری داروها و کنترل موجودی آنها
- نظارت بر انقضای داروها
وظایف غیر فنی
- ارائه مشاوره دارویی به بیماران
- پاسخگویی به سوالات بیماران در مورد داروها
- رسیدگی به شکایت و نظرات مشتریان
- کمک به بیماران در استفاده صحیح از داروها
- ثبت اطلاعات دارویی بیماران
بررسی مهارت های تکنسین داروخانه
مهم‌ترین مهارت یک تکنسین داروخانه نسخه‌پیچی است که این مهارت در مراکز مختلفی در سطح کشور آموزش داده می‌شود.
یک تکنسین داروخانه باید مهارت ساخت دارو، توزیع، نحوه انبار کردن و نگهداری از داروها را بداند.
تکنسین داروخانه باید انواع دارو، نامها، شکل‌های مختلف آنها و کاربردشان در شرایط مختلف را بشناسد. همچنین لازم است با دوزهای مختلف دارو و کاربردهای آنها، تداخل‌های دارویی، عوارض‌جانبی هر دارو و شرایط نگهداری آنها آشنایی داشته باشد.
داروها در انواع و دسته‌های مختلفی قرار می‌گیرند مثلا میتوان به داروهای آنتی بیوتیک، مسکن، اعصاب‌و‌روان، گوارشی، مکمل‌ها و غیره اشاره کرد. همچنین داروها، نامهای تجاری مختلفی دارند که بر اساس کاربرد آنها تعیین می‌شود. یک نسخه پیچ بایستی با همه این موارد آشنایی کامل داشته باشد.
این روزها که اکثر داروخانه ها مکمل‌های غذایی ورزشی، محصولات آرایشی و بهداشتی، محصولات مراقبت از پوست‌و‌مو عرضه میکنند، لازم است تکنسین داروخانه این موارد را نیز بشناسد و بتواند درباره نحوه مصرف، تداخلات دارویی، عوارض، نحوه استفاده و سایر موارد به افراد، مشاوره بدهد.
فرد قبل از شروع دوره آموزشی خود برای تبدیل شدن به تکنسین داروخانه لازم است که علاوه بر مهارت خواندن، نوشتن، کار با کامپیوتر و اینترنت، مهارت‌های زبان انگلیسی را هم بداند چراکه نسخه‌ها به زبان انگلیسی نوشته می‌شوند.
علاوه‌بر‌اینها، یک تکنسین داروخانه باید مهارت‌های ارتباطی موثری نیز داشته باشد. او باید نسخه را مطابق دستور دکتر داروساز به بیمار تحویل دهد و توضیحات مربوط به نحوه مصرف آن را نیز به او بگوید. بنابراین مهارت‌های گفتاری‌و‌شنیداری اهمیت زیادی دارند.
از دیگر توانایی‌های یک تکنسین داروخانه میتوان به توانایی تهیه گزارش و ارائه به دکتر داروساز داروخانه، انجام کمک‌های اولیه، پیشگیری از حوادث احتمالی و آماده کردن محیط کار نام برد.
بعلاوه لازم است مهارت‌های درک شفاهی، تشخیص گفتار، بیان واضح، شفاف و قابل فهم، منظم سازی و درک مسئله، استدلال، استفاده از بالاتنه و بخصوص دستان خود و سرعت عمل را داشته باشد.
چگونه تکنسین داروخانه شویم؟
کار در شغل تکنسین داروخانه نیاز به مدرک تحصیلی خاصی ندارد و افرادی که حداقل، دیپلم داشته باشند می‌توانند وارد این شغل شوند.
دوره های آموزشی تکنسین داروخانه
کسب مهارت نسخه‌خوانی نیازمند گذراندن دوره‌های آموزشی و کسب مدرک تکنسین داروخانه است. در دوره های آموزشی نسخه پیچی، فرد با نحوه خواندن نسخه، انواع داروها، نامها، دسته‌بندی‌ها، کاربردها و دوزهای آنها آشنا می‌شود.
دوره نسخه خوانی، دوره‌ای کوتاه‌مدت است که در بازه زمانی کمی، دروسی تئوری و عملی تدریس شده و فرد می‌تواند به‌سرعت جذب بازار کار شود. این دوره‌ها معمولا در جهاد دانشگاهی دانشگاه علوم پزشکی هر شهر برگزار می‌شوند.
برخی از تکنسین‌ها نیز، مهارت خود را به صورت تجربی می‌آموزند اما از‌آنجایی‌که شغل آنها مستقیما با سلامت افراد در ارتباط است گذراندن دوره آموزشی، راه مطمئن‌تری برای ورود به این شغل است برای همین برخی داروخانه ها برای آموزش کادر خود ابتدا در صدد استخدام کارآموز برآمده و بعد از اتمام دوره کارآموزی با توجه به مهارت و توانایی های فرد او را استخدام میکنند.
اگر با نسخه پیچی آشنا هستید میتوانید برای مشاهده آگهی‌های مربوط به استخدام نسخه پیچ کلیک کنید.
بازار کار تکنسین داروخانه
این روزها به دلیل توسعه نظام بهداشت و سلامت کشور، داروخانه‌های زیادی در سراسر کشور وجود دارد که تکنسین‌های داروخانه می‌توانند در آنها فعالیت کنند. حجم کاری، شیفت کاری و مسئولیت آنها وابسته به داروخانه‌ایست که در آن فعالیت میکنند. به‌نظر می‌رسد با وجود بیش از 12هزار داروخانه در سطح کشور و نیاز هر داروخانه به حداقل دو تا سه نسخه‌خوان، بین 24 تا 36هزار نفر در این شغل فعالیت میکنند که اگر داروخانه های مختلف دولتی، مراکز بیمارستانی و درمانی را در نظر بگیریم این آمار بالاتر خواهد رفت.
با وجود این حجم از تعداد داروخانه اما بازهم تعداد آنها نسبت به جمعیت کلی کشور کم است. به‌همین‌دلیل در آینده شاهد افزایش تعداد داروخانه‌ها و گسترش بازار کار این شغل خواهیم بود که اگر برای 5 سال آینده، افزایش بیش از 2000 داروخانه را در نظر بگیریم، به‌معنی نیاز به 4 تا 6هزار نفر برای کار در این سمت شغلی است. گاهی مواقع، فارغ‌التحصیلان رشته‌های زیرمجموعه علوم‌پزشکی مثلا پرستاران نیز به‌عنوان تکنسین داروخانه مشغول به کار می‌شوند.
فرصت‌های شغلی نسخه پیچ و تکنسین داروخانه
به‌صورت کلی، تکنسین‌های داروخانه به دلیل آشنایی خوبی که با انواع داروها پیدا میکنند می‌توانند در شغل‌های زیر مشغول به کار شوند:
داروخانه‌ها
اکثر تکنسین‌های داروخانه در داروخانه‌ها کار میکنند. مسئولیت آنها در داروخانه، نسخه خوانی، تحویل دارو به بیمار، هماهنگی کارهای داروخانه و تحویل نسخه‌ها با کمک دکتر داروساز، کمک به داروساز در ساخت داروها، بررسی موجودی داروهای داروخانه، کمک به نگهداری و انبار کردن آنها و نیز توجه و انجام نظافت داروخانه است. تکنسین‌های داروخانه ساعت کاری متفاوتی دارند. ممکن است در شیفت‌های ثابت یا چرخشی فعالیت کنند.
کار در سازمان‌های بهداشتی، درمانی و مراقبتی
بسیاری از این سازمان‌ها در بخش‌های مختلف خود نیازمند کسانی هستند که با داروهای مختلف آشنایی داشته باشند و بتوانند به سایرین در استفاده از آنها مشاوره دهند. بسیاری از تکنسین‌های داروخانه در هلال‌احمر، خانه‌های بهداشت، پادگان، زندان، دامپزشکی‌ها، داروخانه‌های اینترنتی، شرکت‌های تولیدکننده دارو و سایر مراکز مشغول به کار می‌شوند.
فروشنده و بازاریاب
تکنسین‌های داروخانه به دلیل آشنایی خوبی که با داروهای مخلف دارند می‌توانند در بخش بازاریابی و فروش دارو به داروخانه‌ها و سایر مراکز کار کنند.
بیمارستان
بسیاری از تکنسین‌های داروخانه در بیمارستان‌ها مشغول‌به‌کار می‌شوند. کار در داروخانه‌های بیمارستان‌ها نسبت به داروخانه‌های سطح شهر در این است که این داروخانه‌ها حجم کاری بیشتری دارند و ممکن است لازم باشد فرد، کارهای دیگری مثل پرکردن سرنگ، تهیه دارو برای بیماران بستری و موارد مشابه را نیز انجام دهد. ساعات کاری این افراد بر اساس قوانین داروخانه بیمارستان تعیین می‌شود.
پرستار خصوصی
یکی از وظایف پرستاران، مراقبت از افراد و دارو دادن به آنهاست. تکنسین داروخانه به‌خوبی می‌تواند از عهده این کار بربیاید.
برای بررسی جزئیات استخدام تکنسین داروخانه در تهران و استخدام داروساز میتوانید به سایت ایران استخدام مراجعه کنید.
اما بازار کار این شغل با مشکلاتی نیز مواجه است که از این میان میتوان به کم بودن حقوق و مزایا، نداشتن مرخصی های قانونی و در کل کم بودن امنیت شغلی اشاره کرد.
برای اطلاع از فرصت های جدید شغلی میتوانید به صفحه کاریابی این سایت سرزده و از آگهی های استخدام تکنسین داروخانه مطلع شوید.
بازار کار تکنسین داروخانه در سطح جهانی
از نظر انجمن داروسازان بهداشتی آمریکا (ASHP) تکنسین داروخانه یک شغل پرمتقاضی در سطح جهان است. این روزها داروخانه‌ها، درحال پیش روی به سمت ارائه خدمات فوری هستند و همین مسئله نیاز به تکنسین‌ها را بیشتر می‌کند.
براساس آمارهای وزارت کار ایالات متحده آمریکا، درآمد متوسط یک داروساز در سال 2012، حدود 116هزار دلار بوده است که این میزان برای تکنسین‌های داروخانه تنها حدود 30هزار دلار بوده است.
در کشور کانادا نیز که حدود 13هزار داروخانه وجود دارد درآمد یک تکنسین داروخانه بین 22 تا 44هزار دلار است که حقوق یک داروساز، بین دو تا سه برابر این مقدار است. اما در کشور فرانسه اوضاع بهتر است و درآمد داروساز و تکنسین داروخانه به هم نزدیک‌تر است. بر اساس آمارها، حقوق یک تکنسین داروخانه بین 100 تا 1900یورو و درآمد داروساز بیش از 2500یورو در ماه است.
بررسی حقوق و مزایای تکنسین داروخانه در ایران
میزان درآمد تکنسین داروخانه در ایران، با توجه به عوامل مختلفی مانند محل کار، سابقه کار و مهارت‌های فرد، متفاوت است.
عواملی که می‌توانند بر میزان درآمد تکنسین داروخانه تأثیر بگذارند عبارتند از:
- موقعیت شغلی: تکنسین‌های داروخانه که در داروخانه‌های دولتی یا بیمارستان‌ها کار میکنند، معمولاً حقوق بالاتری نسبت به تکنسین‌های داروخانه‌های خصوصی دارند.
- سابقه کار: با افزایش سابقه کار، معمولاً حقوق تکنسین‌های داروخانه نیز افزایش می‌یابد.
- مهارت‌ها: تکنسین‌های داروخانه‌ای که مهارت‌های بیشتری دارند، معمولاً حقوق بالاتری دریافت میکنند.
علاوه بر حقوق، تکنسین‌های داروخانه ممکن است مزایای دیگری مانند بیمه، عیدی و پاداش نیز دریافت کنند.
بررسی مزایای کار در داروخانه
علاوه بر حقوق، کار در داروخانه مزایای دیگری نیز دارد. در ادامه به برخی از این مزایا اشاره می‌کنیم:
- کار در محیطی آرام و بهداشتی
- تعامل با بیماران و کمک به آنها
- فرصت یادگیری و پیشرفت
- امکان اشتغال در بخش‌های مختلف داروخانه
سخن پایانی
تکنسین‌های داروخانه ارتباط نزدیکی با سلامت افراد جامعه دارند پس شغل آنها شغل مهمی در بخش بهداشت‌و‌درمان است و لازم است افرادی مسئولیت‌پذیر باشند. آنها همچنین به‌دلیل کار در محیط پرازدحام و پررفت‌و‌آمد داروخانه با فشار کاری بالا و خستگی ناشی از کار فیزیکی مواجه‌اند. به‌دلیل مراجعه افراد مختلف با بیماری‌های متفاوت، این افراد در معرض ابتلا به بیماری و بخصوص بیماری‌های واگیردار هستند.
