بررسی تفاوت دانشگاه فرهنگیان و شهید رجایی
دانشگاه فرهنگیان یا شهید رجایی؟ این سؤال ذهن بسیاری از داوطلبان علاقه‌مند به شغل معلمی را درگیر کرده است. دانشگاه شهید رجایی و فرهنگیان هردو زیرمجموعه وزارت آموزش‌وپرورش هستند و هدف آن‌ها تربیت معلمان کارآمد برای نظام آموزشی کشور است؛ اما مسیرهای ورود، رشته‌ها، شرایط تحصیل و مزایا در آن‌ها تفاوت‌هایی دارد که در این مطلب به بررسی آن‌ها می‌پردازیم.
فهرست مطالب
معرفی دانشگاه فرهنگیان
دانشگاه فرهنگیان تحت نظارت وزارت آموزش و پرورش و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری می‌باشد. این دانشگاه با هدف تأمین نیروی انسانی متخصص برای مدارس ابتدایی، متوسطه اول و دوم، هنرستان‌ها و کارکنان وزارت آموزش و پرورش به فعالیت می‌پردازد.همچنین دانشگاه فرهنگیان علاوه بر تربیت معلمان و دبیران به تربیت و توانمندسازی مدیران و معاونان مدارس نیز می‌پردازد.
این دانشگاه در سال 1390 ابتدا فعالیت خود را با تاسیس پردیس دختران فاطمه الزهرای تبریز آغاز کرد. سپس با تجمیع تمامی مراکز تربیت معلم سراسر کشور و با تصویب وزارت عالی انقلاب فرهنگی تاسیس شد. در حال حاضر نیز در 98 واحد دانشگاهی (64 پردیس دانشگاهی و 34 دانشکده) به فعالیت خود ادامه می‌دهد.
فرق تربیت معلم با فرهنگیان چیست؟
پیش از تأسیس رسمی دانشگاه فرهنگیان در سال 1390، نهادهای مختلفی مانند «مراکز تربیت معلم» مسئول آموزش معلمان بودند. در ایران، نخستین مرکز تربیت معلم در سال 1298 خورشیدی به نام دارالمعلمین مرکزی به ریاست ابوالحسن فروغی تاسیس شد. این مراکز بعدها دانشسرای تربیت معلم نامیده شده و در نهایت در قالب دانشگاه فرهنگیان و دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی متمرکز شدند.
تفاوت پردیس فرهنگیان با دانشگاه فرهنگیان
دانشگاه فرهنگیان از مجموعه‌ای از پردیس‌ها در استان‌های مختلف تشکیل شده است. دانشگاه فرهنگیان دارای 32 پردیس برادران و 32 پردیس خواهران در سطح استان‌ها می‌باشد. هر استان دارای دو پردیس و شهر تهران و شهرستان‌های آن هر کدام دو پردیس جداگانه دارند که مجموعاً 64 پردیس را تشکیل می‌دهند. همچنین حدود 34 مرکز آموزش عالی وجود دارد که وابسته به پردیس‌ها هستند. در کل این دانشگاه دارای حدود 100 واحد دانشگاهی است که اکثر آن‌ها در مراکز استان‌ها و تعدادی نیز در سایر شهرهای استان‌ها قرار دارند.
پردیس‌های دانشگاه فرهنگیان در استان‌های سراسر کشور، در واقع شعبه‌هایی از دانشگاه فرهنگیان هستند. بنابراین «پردیس فرهنگیان» بخشی از ساختار اصلی دانشگاه فرهنگیان است و تفاوت مفهومی با آن ندارد. پردیس‌های دانشگاه فرهنگیان بصورت هیئت امنایی مدیریت می‌شوند و علاوه بر قوانین کلی دانشگاه فرهنگیان، قوانین داخلی خود را نیز دارند. نحوه اداره و نگهداری هر پردیس باتوجه به قوانین داخلی و تصمیمات هیئت امنای آن‌ها مشخص می‌شود. برای مثال هزینه خوابگاهی که از حقوق هر دانشجو معلم کم می‌شود با توجه به اجاره بهای هر منطقه می‌تواند متفاوت باشد.
شرایط پذیرش دانشگاه پردیس فرهنگیان
پذیرش در پردیس‌های دانشگاه فرهنگیان هیچ تفاوتی با شرایط پذیرش در دانشگاه فرهنگیان نداشته و از طریق آزمون سراسری و با شرایط خاصی انجام می‌شود. مهم‌ترین شرایط عبارتند از:
- داشتن حداکثر سن 24 سال
- بومی بودن داوطلبان در کد رشته مربوطه
- کسب تراز اعلام شده
- برخورداری از سلامت جسمی و روانی
- قبولی در مصاحبه علمی، روان‌شناختی و گزینش
معرفی دانشگاه شهید رجایی
دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی واقع در منطقه لویزان تهران، یکی از دو دانشگاه تربیت معلم و تنها دانشگاه کشور است که وظیفه تأمین نیروی فنی و دبیران و هنرآموزان هنرستان‌ها را بر عهده دارد. این دانشگاه وابسته به وزارت آموزش و پرورش کشور و تحت نظارت وزارت علوم، تحقیقات و فناوری بوده و بیشتر متمرکز به تربیت دبیر فنی، ریاضی و علوم پایه می‌باشد.
رتبه لازم برای قبولی در دانشگاه شهید رجایی تهران
رتبه مورد نیاز برای قبولی در دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی ثابت نیست و هرساله با توجه به عوامل مختلفی مانند ظرفیت پذیرش دانشگاه، تغییرات دفترچه انتخاب رشته، سهمیه‌ها و عملکرد کلی داوطلبان در کنکور متغیر است.
با این حال، بر اساس آمار سال‌های اخیر داوطلبان با رتبه‌های پایین در رشته‌های پرطرفداری مانند آموزش فیزیک یا آموزش ریاضی، شانس بالاتری برای دعوت به مصاحبه دارند. در گروه تجربی نیز تنها چند رشته محدود در این دانشگاه ارائه می‌شود و رقابت برای آن‌ها شدیدتر است.
پذیرش نهایی در این دانشگاه نیمه‌متمرکز می‌باشد یعنی داوطلبان باید علاوه بر کسب رتبه مورد نظر، مصاحبه تخصصی، معاینات پزشکی و گزینش عقیدتی–اخلاقی را نیز با موفقیت سپری نمانید. بنابراین حتی رتبه‌های خوب نیز در صورت عدم موفقیت در مراحل غیرآزمونی، پذیرش نخواهند شد.
آیا دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی مختلط است؟
بله، برخلاف پردیس‌های دانشگاه فرهنگیان که اغلب به‌صورت تک‌جنسیتی اداره می‌شوند، دانشگاه شهید رجایی به‌صورت مختلط فعالیت می‌کند و کلاس‌های آن همزمان برای دانشجویان دختر و پسر برگزار می‌شود.
حقوق دانشجویان دانشگاه شهید رجایی تهران
دانشجویان شهید رجایی از بدو ورود، دانشجو معلم محسوب شده و با تعهد خدمت در آزمون سراسری پذیرفته می‌شوند. این دانشجویان از همان ابتدای تحصیل، حقوق ماهیانه تحت عنوان “حقوق دانشجو معلم” دریافت می‌کنند. این مبلغ مشابه حقوق دانشجویان دانشگاه فرهنگیان است و به‌عنوان کمک‌هزینه آموزشی در طول تحصیل پرداخت می‌شود.
معایب دانشگاه شهید رجایی
تحصیل در این دانشگاه همانند تحصیل در دانشگاه فرهنگیان در کنار مزایایی همچون استخدام قطعی پس از فارغ التحصیلی، پرداخت حقوق دانشجو معلم ، امکانات مناسب آموزشی و… معایبی نیز به‌همراه دارد. از جمله این معایب می‌تواینم به موارد زیر اشاره نماییم:
- تعهد خدمت
- لزوم پرداخت جریمه در صورت انصراف از دانشگاه
- تک جنسیتی بودن برخی از رشته‌ها
- ظرفیت محدود پذیرش دانشجو در رشته‌ها
- رقابت سنگین برای پذیرش
- محدودیت پوشش و حجاب
بررسی تکمیلی تفاوت دانشگاه فرهنگیان با تربیت دبیر رجایی
هر دو دانشگاه زیرمجموعه وزارت آموزش‌وپرورش و با هدف تربیت معلم فعالیت می‌کنند؛ اما از نظر مأموریت تخصصی، شرایط پذیرش، ساختار آموزشی، محیط دانشگاهی و نوع رشته‌ها تفاوت‌های مهمی دارند که آگاهی از آن‌ها برای داوطلبان ضروری است:
تفاوت در مأموریت تخصصی و تنوع رشته‌ها
دانشگاه فرهنگیان بیشتر بر تربیت معلمان برای مقاطع ابتدایی، متوسطه اول و عمومی تمرکز دارد.
دانشگاه شهید رجایی مأموریت اصلی‌اش تربیت دبیر در رشته‌های فنی، ریاضی و علوم پایه برای دبیرستان‌ها و هنرستان‌هاست. این دانشگاه تنها مرجع تربیت دبیر فنی در ایران است.
تفاوت در ساختار و پراکندگی جغرافیایی
دانشگاه فرهنگیان دارای بیش از 60 پردیس در سراسر کشور است که امکان تحصیل بومی را برای داوطلبان فراهم می‌کند.
دانشگاه شهید رجایی فقط در تهران (منطقه لویزان) قرار دارد و دانشجویان آن از سراسر کشور برای تحصیل در این مرکز متمرکز می‌شوند.
تفاوت در شرایط پذیرش
هر دو دانشگاه پذیرش نیمه‌متمرکز دارند؛ یعنی نیازمند رتبه مناسب + مصاحبه + معاینات و گزینش هستند. دانشگاه فرهنگیان تأکید بیشتری بر بومی بودن، حداکثر سن 24 سال و معدل کتبی دیپلم دارد.
تشابه در وضعیت حقوق و تعهد خدمت
دانشجویان هر دو دانشگاه از ابتدای تحصیل، حقوق دانشجومعلم دریافت می‌کنند و در ازای آن متعهد به خدمت در آموزش‌وپرورش هستند. در صورت انصراف یا عدم ایفای تعهد نیز موظف به بازپرداخت هزینه‌ها هستند.
تفاوت در فضای آموزشی و فرهنگی
دانشگاه فرهنگیان به‌صورت تک‌جنسیتی اداره می‌شود و هر استان دارای پردیس جداگانه برای پسران و دختران است. دانشگاه شهید رجایی برخلاف فرهنگیان، مختلط است و کلاس‌های آن برای هر دو جنس برگزار می‌شود. البته برخی رشته‌ها همچنان به‌صورت تک‌جنسیتی ارائه می‌شوند.
سخن پایانی
هر دو دانشگاه فرهنگیان و شهید رجایی به تربیت معلمانی متخصص برای آینده آموزش کشور می‌پردازند، اما تفاوت‌های مهمی در ساختار، شرایط پذیرش و محیط آموزشی آن‌ها وجود دارد. اگر علاقه‌مند به تدریس در مقاطع ابتدایی یا علوم تربیتی هستید، فرهنگیان انتخاب بهتری است. در مقابل، اگر هدف شما آموزش در رشته‌های فنی، ریاضی یا علوم پایه در دبیرستان است، دانشگاه شهید رجایی می‌تواند مسیر مناسبی باشد.
جهت اطلاع از اخبار استخدام دانشگاه فرهنگیان در سایت ایران استخدام کلیک نمایید.
منبع: ایران استخدام
