مدیر بازرگانی (به انگلیسی: Commercial Manager)، مسئول طراحی، هدایت و کنترل کلیه فرآیندهای مرتبط با خرید، فروش، واردات، صادرات، تأمین مواد اولیه و مدیریت ارتباط با تأمین‌کنندگان و مشتریان است. این شغل معمولاً در سطح مدیریت میانی یا ارشد تعریف می‌شود و به‌صورت مستقیم زیر نظر مدیرعامل یا معاونت بازرگانی فعالیت می‌کند. موقعیت سازمانی این نقش به گونه‌ای است که ارتباط تنگاتنگی با واحدهای فروش، تولید، مالی، انبار، لجستیک و حقوقی دارد و نقش کلیدی در هماهنگی میان این بخش‌ها ایفا می‌کند. در بیش از 60٪ آگهی‌های بررسی‌شده، عنوان «مدیر بازرگانی» به‌طور مستقیم به یکی از دو حوزه داخلی یا خارجی تخصیص داده شده است. در شرکت‌هایی که تمرکز بر تأمین داخلی، توزیع و فروش درون‌مرزی دارند (نظیر شرکت‌های پخش، صنایع غذایی، مصالح ساختمانی و FMCG)، نقش مدیر بازرگانی در قالب مدیر بازرگانی داخلی تعریف می‌شود. وظایف در این حالت شامل مدیریت خرید داخلی، تعامل با تأمین‌کنندگان ایرانی، لجستیک بین‌شهری و هماهنگی با فروش مویرگی است. در مقابل، شرکت‌هایی با فعالیت بین‌المللی (واردات/صادرات) عمدتاً به دنبال مدیر بازرگانی خارجی هستند. این عنوان با مسئولیت‌هایی نظیر مکاتبات با شرکت‌های خارجی، ثبت سفارش، تنظیم LC، ترخیص کالا، تعامل با گمرک، تسلط بر زبان انگلیسی و آشنایی با اصطلاحات تجاری بین‌المللی (مانند Incoterms) همراه است. در این موارد، کارفرمایان در آگهی صراحتاً خواهان تجربه قبلی در «بازرگانی خارجی» یا «واردات و صادرات» هستند. تحلیل داده‌های بازار کار نشان می‌دهد که این عنوان شغلی، در میان فرصت‌های استخدامی سطح میانی و ارشد، از بالاترین میزان تقاضا در میان مشاغل بازرگانی برخوردار است. از لحاظ الزامات تحصیلی، داشتن حداقل مدرک کارشناسی شرط پایه‌ای ورود به این جایگاه شغلی می‌باشد. بررسی الگوهای رایج استخدام در موقعیت شغلی مدیر بازرگانی نشان می‌دهد که رشته‌های تحصیلی پرتقاضا برای این شغل شامل مدیریت بازرگانی، مدیریت بازرگانی بین‌الملل، رشته MBA، مدیریت صنعتی، مهندسی صنایع و در مواردی اقتصاد و حسابداری و.. است. مطالعه روند جذب در موقعیت مدیر بازرگانی نشان می‌دهد که کارفرمایان برای انتخاب نیروی مناسب، به مجموعه‌ای از ملاک‌های ترکیبی توجه می‌کنند که در چهار محور اصلی قابل تحلیل است: سابقه تخصصی، توانمندی اجرایی، سواد تجاری، و بلوغ مدیریتی. نخستین شاخص مورد توجه، سابقه کاری مرتبط می‌باشد؛ در اغلب آگهی‌ها حداقل 5 تا 10 سال سابقه کار در حوزه‌های مشخصی نظیر مدیریت خرید، واردات و صادرات، زنجیره تأمین یا بازرگانی بین‌الملل برای کارفرمایان الزامی یا مزیت رقابتی می‌باشد. ملاک دوم، تسلط به مهارت‌های فنی و نرم مرتبط با عملیات بازرگانی است. تسلط به فرآیندهای سفارش‌گذاری، مکاتبات خارجی، مدیریت قراردادها، نرم‌افزارهای ERP، و گزارش‌گیری تحلیلی، به‌ویژه در شرکت‌های تولیدی یا صادرات‌محور، الزام فنی محسوب می‌شود. همچنین، توانایی در مذاکره، مهارت در ارتباط بین‌فرهنگی، و قدرت تصمیم‌گیری سریع در شرایط متغیر، به عنوان ویژگی‌های رفتاری ضروری ارزیابی می‌شوند. کارفرمایان همچنین سطح تحصیلات و تسلط زبان انگلیسی را به‌عنوان معیاری برای ارزیابی دانش تجاری و توان تعامل بین‌المللی در نظر می‌گیرند. باتوجه به بررسی کارشناسان ایران استخدام گفتنی است با وجود آن‌که عنوان "مدیر بازرگانی" از نظر فنی محدودیت جنسیتی ندارد، اما بررسی الگوهای استخدامی منتشرشده اخیر نشان می‌دهد که ترجیحات ضمنی کارفرمایان در انتخاب بین نیروی زن و مرد، به نوع صنعت، نوع بازرگانی (داخلی/خارجی) و اندازه سازمان وابسته است. در صنایع فنی، صنعتی و وارداتی (نظیر پتروشیمی، فولاد، ماشین‌آلات، تجهیزات پزشکی، یا واردات مواد اولیه) معمولا ترجیحِ کارفرمایان جذب نیروی آقا است. در مقابل، در برخی حوزه‌های اقتصادی مانند تجارت لوازم آرایشی و بهداشتی، پوشاک، صنایع سبک، دارویی و واردات کالاهای مصرفی نیز استخدام مدیر بازرگانی خانم به‌مراتب رایج‌تر است.