کافی‌من (cafee man) به فردی گفته می‌شود که در فضای کافی‌شاپ، مسئولیت تهیه، ارائه و سرویس‌دهی نوشیدنی‌های گرم و سرد (به‌ویژه انواع قهوه) را بر عهده دارد و گاهی مسئول برقراری ارتباط با مشتری، مدیریت سفارشات، تزئین نوشیدنی‌ها و حتی آموزش به کارکنان جدید نیز می‌باشد. اگرچه واژه «کافی‌من» در زبان فارسی رایج است، اما واژه تخصصی جهانی برای این شغل "باریستا" (Barista) است و در فضای بین‌المللی این دو معمولاً معادل یکدیگر به کار می‌روند، هرچند «باریستا» بار تخصصی بیشتری دارد. افزایش سبک زندگی شهری و گسترش فرهنگ «کافه‌نشینی» به‌ویژه در میان نسل جوان، موجب شده است که بازار کار شغل کافی‌من در دهه گذشته رشد پایدار و قابل‌توجهی را تجربه کند. در اکثریت قریب به اتفاق آگهی‌های موجود در بازار کار، مقطع تحصیلی اعلام نشده و الزامی برای تحصیل در رشته خاصی وجود ندارد. کارفرمایان به‌جای تمرکز بر رشته تحصیلی، بیشتر به‌دنبال افرادی هستند که دارای سطح بالایی از دانش تخصصی در زمینه کافی‌شاپ باشند. در ساختار سازمانی کافی‌شاپ‌ها، جایگاه شغلی کافی‌من بسته به مقیاس کسب‌وکار و سطح تخصص مجموعه می‌تواند از یک نقش ساده عملیاتی تا یک موقعیت محوری در تیم اجرایی ارتقاء یابد. در کافی‌شاپ‌های کوچک و مستقل، باریستا اغلب مسئولیت‌هایی چندگانه دارد؛ از تهیه نوشیدنی و حفظ بهداشت بار گرفته تا پاسخ به مشتری، چیدمان، کنترل مواد اولیه و گاه حتی مدیریت روزانه. اما در کافه‌های بزرگ‌تر، نقش کافی‌من تفکیک‌شده و تخصص‌محور است. در ارزیابی منابع انسانی برای شغل کافی‌من، مجموعه‌ای از توانمندی‌های فنی، روانی‌حرکتی و ارتباطی به‌عنوان شاخص‌های کلیدی استخدام شناخته می‌شوند. در وهله نخست، تسلط بر فرآیند تهیه استاندارد نوشیدنی‌های پایه بر اساس اسپرسو (از جمله اسپرسو خالص، آمریکانو، لاته، کاپوچینو، ماکیاتو) از الزامات بنیادین این شغل است. این مهارت شامل توانایی تنظیم دستگاه اسپرسو، کالیبره‌کردن آسیاب قهوه، زمان‌سنجی عصاره‌گیری، و کنترل کیفیت خروجی در هر شات قهوه می‌شود. در گام بعد، توانایی در لته آرت (Latte Art) و تزئینات نوشیدنی به‌ویژه در کافه‌هایی که روی زیبایی بصری نوشیدنی سرمایه‌گذاری می‌کنند، به‌عنوان مزیتی رقابتی تلقی می‌شود. مهارت‌های مکمل مانند شناخت انواع دانه قهوه، تفاوت فرآوری‌ها، طعم‌شناسی پایه (cupping)، روش‌های دم‌آوری دستی (مانند V60، فرنچ پرس یا کمکس) نیز در کافه‌های تخصصی مورد توجه قرار می‌گیرند. همچنین در برخی از کافه‌های سطح بالا، به‌ویژه در مناطق توریستی یا مجموعه‌هایی که با مشتریان خارجی در ارتباط هستند، تسلط نسبی به زبان انگلیسی به‌عنوان یک مزیت رقابتی در نظر گرفته می‌شود. توانایی برقراری ارتباط اولیه، معرفی نوشیدنی‌ها، و درک خواسته‌های مشتریان غیرفارسی‌زبان، می‌تواند شانس استخدام را در چنین محیط‌هایی افزایش دهد. بررسی کارشناسان ایران استخدام نشان می‌دهد که جنسیت یکی از متغیرهای تأثیرگذار اما کمتر رسمی‌شده در فرایند استخدام شغل کافی‌من است. اگرچه در قوانین کار، تفکیکی بین زن و مرد در اشتغال به این حرفه وجود ندارد، اما بررسی میدانی آگهی‌ها، مصاحبه با کارفرمایان و تجربیات منابع انسانی نشان می‌دهد که نگاه کارفرمایان به جنسیت متقاضی، همچنان تحت‌تأثیر ترکیبی از الزامات عملیاتی، فضای فرهنگی، سبک کافه و انتظارات مشتریان قرار دارد. با اینکه استخدام برای این موقعیت شغلی هم از میان آقایان و هم از میان بانوان صورت می‌گیرد، اما در حدود 60 درصد از آگهی‌های بررسی‌شده، نیروی آقا به‌عنوان اولویت اصلی در فرآیند جذب ذکر شده است.