آشنایی با رشته مهندس ابزار دقیق و بازار کار آن
در کشورهای درحال توسعه نظیر کشور ما که صنایع رو به رشد مختلفی در آن هستند، طراحی، حفظ و استفاده درست از تجهیزات و نیز فراهم کردن شرایطی امن در محیط و برای مصرف‌کننده محصول اهمیت زیادی دارد. این مسئله بر عهده مهندس ابزار دقیق به انگلیسی Instrumentation engineering است. مهندسی ابزار دقیق یک علم میان‌رشته‌ایست که در زیرشاخه مهندسی کنترل در حوزه مهندسی برق قرار دارد و با سنجش کمیت‌های فیزیکی (فشار، دما، رطوبت، جریان، pH، نیرو و سرعت) و کنترل آنها در ارتباط است. دلیل قرارگیری این رشته در زیردسته‌های رشته برق، استفاده از سنسورهای الکتریکی برای سنجش کمیت‌هاست. در حقیقت کار آنها کنترل عملکرد سیستم‌های کنترلی است که توسط مهندسان کنترل طراحی و ایجادشده‌اند. آنها این اطلاعات را جمع‌آوری کرده و در صورت نیاز پارامترهای آن را تغییر می‌دهند.
- مطلب مرتبط: معرفی رشته برق | بازار کار، درآمد و آینده شغلی
این گرایش مربوط به طراحی و کنترل سیستم‌های صنعتی است و استفاده از سنسورها، ترانسمیترها، دستگاه‌های اندازه‌گیری و کنترل‌کننده‌های نوین نقش مهمی در آن دارند.
در کل کار و تحصیل در مهندسی ابزار دقیق مناسب اشخاص علاقه‌مند به حل مشکلات فنی است که اصطلاحاً دست به آچار هستند. همچنین در این شغل سنجش و اندازه‌گیری متغیرها نیز اهمیت زیادی دارد. این افراد می‌توانند در زمینه برنامه‌نویسی کنترل‌کننده‌های صنعتی مثلاً برنامه‌نویسی پی‌ال‌سی نیز فعالیت کنند. حوزه فعالیت افراد به علایق و توانایی‌های آنها بستگی دارد.
فهرست مطالب
چه صنایعی به دنبال استخدام مهندس ابزار دقیق هستند؟
همان‌طور که گفتیم این رشته یک حوزه میان رشته‌ای و کاربردی است که در صنایع مختلف، از صنایع مادر تا صنایع کوچک به متخصصان آن نیاز است. چراکه این افراد مهارت‌های خوبی در زمینه‌ها الکترونیک، برق و مکانیک دارند. در محیط‌های کاری بزرگ، این افراد می‌توانند به‌سرعت رشد کنند و ترفیع بگیرند.
از مهم‌ترین صنایعی که مهندسان ابزار دقیق وارد آن می‌شوند صنایع نفت، گاز و صنایع شیمیایی است؛ آگهی های استخدام مهندس ابزار دقیق در عسلویه که در کاریابی مجازی ایران استخدام درج شده اند، این موضوع را تایید میکنند. در این صنایع، میزان آلایندگی بالاست و درعین‌حال ترکیبات و شرایط تولید محصول و خود محصولات باید به‌شدت مراقبت و کنترل شود. درصورتی‌که سهل‌انگاری گردد میتواند خطرات فاجعه باری هم برای کارخانه و هم برای مصرف‌کننده محصولات به بار آورد. به همین دلیل کنترل و ابزار دقیق، نقش کلیدی در این صنایع دارند. با ترکیب این سیستم‌ها در فرآیند اتوماسیون سازمانها، بازده و کیفیت کار کارخانه بهبود می‌یابد.
تحصیلات موردنیاز مهندس ابزار دقیق
افرادی که می‌خواهند در این بازار کار فعالیت کنند باید در یکی از وضعیت‌های زیر تحصیل کرده باشند:
- کاردانی ناپیوسته رشته برق – الکترونیک و ابزار دقیق
- کارشناسی ناپیوسته رشته مهندسی فناوری کنترل، گرایش ابزار دقیق
- کارشناسی ارشد ناپیوسته مهندسی ابزار دقیق و اتوماسیون صنایع نفت
در رشته مهندسی برق گرایش کنترل نیز دروسی در رابطه با کنترل ابزار دقیق وجود دارد اما افراد برای ورود به بازار کار بهتر است در رشته‌های تخصصی تحصیل کرده باشند. اگر نگاهی به صفحه استخدام رشته برق بیندازیم می بینیم بسیاری از شرایطی که برای استخدام مهندس ابزار دقیق و مهندس برق وجود دارد مشابه هم هستند چرا که مهارت ها و دانش آنها نقاط مشترک زیادی دارد.
- مطلب مرتبط: چگونه مهندس برق شویم؟ از معرفی تا استخدام
مهارت‌های مهندس ابزار دقیق چیست؟
این مهندسان با استفاده از دانش خود، ابزارهای جمع‌آوری اطلاعات نظیر سنسورها و ابزارهای تحلیل اطلاعات نظیر برنامه‌های کامپیوتری روی بهبود بهره‌وری، بهینه‌سازی شرایط کار، پایدار ماندن فرآیند، ایمنی، قابلیت اطمینان و تداوم عملکرد سیستم کار می‌کند.
مهارت‌هایی که یک مهندس کنترل ابزار دقیق باید داشته باشد ارتباط مستقیم با مسئولیت‌های او در سیستم دارد. از آنجایی که این رشته، بصورت زیر رشته‌ای از مهندسی برق میباشد، بسیاری از مهارت‌ها بین مهندسین برق، بخصوص گرایش کنترل مشترک است.
-
مهارت های سخت:
اولین مهارت مورد انتظار از یک مهندس ابزار دقیق مهارت‌های سخت است. بسیاری از مهارت‌ها و دانشی که این مهندس نیاز دارد در قالب دروس دانشگاهی ارائه می‌شود. علاوه بر آنها کارشناس ابزار دقیق نیاز به تعامل با سیستم‌های کامپیوتری برای تحلیل اطلاعات موجود دارد و مهندسان باید با PLC یا کنترل‌کننده منطقی قابل‌برنامه‌ریزی و اسکادا (SCADA) آشنایی کافی داشته باشند.
-
مهارت های نرم:
به مهارت‌هایی که در بالا به آن اشاره کردیم مهارت‌های سخت گفته می‌شود. اما از آنجایی‌که کار یک مهندس ابزار دقیق با افراد دیگر در ارتباط است داشتن مهارت های نرم یعنی مهارت‌های ارتباطی و بین فردی نیز اهمیت زیادی دارد. تعامل با همکاران، خود موجب بالا رفتن بازده کاری او می‌شود و کار کنترل و بررسی سیستم، با همکاری همه افراد به شکلی دقیق‌تر و صحیح‌تر صورت می‌پذیرد. به این‌ترتیب اهدافی که از استخدام چنین فردی وجود داشته، بهتر محقق می‌گردد.
اگر بخواهیم به‌صورت موردی نام ببریم باید بگوییم مهارت‌های مورد نیاز این رده شغلی در هر صنعت متفاوت است مثلاً مهندسی که در حوزه فناوری‌های فضایی کار می‌کند نیاز به دانش و مهارت‌های متفاوتی نسبت به کسی که در صنعت پتروشیمی کار می‌کند دارد. به عنوان مثال اگر نگاهی به صفحه استخدام مهندس ابزار دقیق در شیراز در سایت ایران استخدام بیندازیم می‌بینیم برخی از مهارت‌های کلی که بیان می‌شوند به‌صورت زیر هستند:
- آشنایی با بردهای الکتریکی و تعمیر آنها
- آشنایی با اتوماسیون، PLC، PFD، P&ID، تابلو برق
- توانایی تحلیل و آنالیز داده‌های فنی
- تسلط بر اصول و مفاهیم طراحی تابلو برق
- آشنایی با نرم‌افزارهای مهندسی برق ازجمله: Eplan Electric و AutoCAD
- تسلط بر نقشه‌های مدار فرمان و قدرت
- مهارت کار تیمی
- خلاقیت
- مهارت تصمیم‌گیری سریع
- مهارت‌های ارتباطی
- آشنایی با زبان انگلیسی
اما همان‌طور که اشاره کردیم مهارت‌های موردنیاز مهندسان ابزار دقیق در صنایع مختلف متفاوت است و باید با توجه به شرایط کاری سنجیده شود.
مهندس ابزار دقیق چه مسئولیت هایی دارد؟
این مهندسین مسئول طراحی، نصب، مدیریت و ارتقای سیستم‌های مهندسی و مکانیکی است و در این راستا مسئولیت‌هایی دارد که در ادامه به آن اشاره می‌کنیم:
- طراحی سیستم‌های کنترلی و ارتقای آنها
- فرآیند نگهداری، تعمیر و اصلاح سیستم‌های صنعتی
- مدیریت عملکرد سیستم‌ها
- همکاری با سایر مهندسی طراح، خریداران، اپراتورها، کارگران و کارفرمایان
- ارتباط با کارفرما و ارائه مشاوره به او برای خرید محصولات جدید یا مشاوره‌های فنی
- مدیریت منابع مالی و زمان‌بندی پروژه‌ها
- بررسی نکات ایمنی و رعایت آن در محیط صنعتی
- برنامه‌نویسی سیستم‌های کامپیوتری
- تصمیم‌گیری‌های فنی در هنگام مواجهه با شرایط غیرعادی
- و سایر مسئولیت هایی که کارفرمایان برای استخدام این رده شغلی در نظر میگیرند.
شما میتوانید شرایط استخدام مهندس ابزار دقیق در اصفهان و سایر استان های کشور را از طریق آگهی های درج شده در سایت ایران استخدام مشاهده نمایید.
تحلیل بازار کار مهندسی ابزار دقیق
همان‌طور که گفتیم این رشته تحصیلی در صنایع مختلف نظیر تولیدات مدرن، صنایع غذایی، معادن، انرژی و همه صنایع زیردست و وابسته به آنها کاربرد دارد به همین دلیل بازار کار آن گسترده و متنوع است. تخصص‌های پرکاربرد آن دینامیک سیست، کنترل فرآیند، ابزار دقیق صنعتی و سیستم‌های کنترل هستند.
مهندسانی که مهارت‌های خوبی برای کارهای کامپیوتری داشته باشند احتمال کسب موقعیت شغلی بهتری را دارند.
در کنار بخش خصوصی، رشته مهندسی ابزار دقیق یکی از رشته‌هایی است که در آزمون استخدام دستگاه‌های اجرایی کشور نیز وجود دارد و افراد می‌توانند از طریق این آزمون در دستگاه‌های دولتی کشور جذب شوند.
الزامات شغلی مهندس ابزار دقیق
-
محدودیت جغرافیایی:
این شغل نیاز به حضور فیزیکی افراد در محل کار دارد بنابراین محل کار و محدود جغرافیایی اهمیت زیادی دارد. اما این روزها در تمامی شهرهای کشور صنایع وجود دارند و در همه آنها نیاز به حضور مهندسان ابزار دقیق هست.
-
شرایط سنی:
با نگاهی به آگهی‌های استخدام مهندسان ابزار دقیق در وبسایت ایران استخدام می‌بینیم که وارد شدن به این بازار کار، شرایط سنی خاصی ندارد. افراد کم‌تجربه و کم‌سن‌تر در بخش‌های مهندس و افراد باتجربه‌تر در بخش‌های مشاوره و نظارت فعالیت میکنند.
-
جنسیت:
با توجه به محیط کاری صنعتی و پرتنش این شغل، معمولاً اولویت با استخدام آقایان است.
-
سرمایه:
درصورتی‌که افراد بخواهند به‌صورت کارمندی وارد این شغل شوند نیاز به سرمایه خاصی ندارند. شاید تنها داشتن سرمایه اولیه برای گذراندن دوره‌های تخصصی کافی باشد. اما درصورتی‌که فرد بخواهد به‌صورت مستقل کار کند باید سرمایه‌ای برای خرید تجهیزات موردنیاز داشته باشد.
میزان حقوق و درآمد مهندس ابزار دقیق در ایران
با توجه به آنچه تا اینجا بیان شد، اگر نگاهی به صفحه استخدام مهندس ابزار دقیق در تهران بیندازیم می‌بینیم شرایط کار در شرکت‌های مختلف، متفاوت است و نیاز به سطح مهارت مختلفی دارد. حقوق و درآمد مهندس ابزار دقیق مانند هر شغل دیگری بستگی به محل کار و استخدام این افراد دارد.
دولتی یا خصوصی بودن محل استخدام این افراد در حقوق و درآمد آن ها تاثیر میگذارد. مثلا حقوق مهندس برق در شرکت نفت را در نظر بگیرید این درآمد با حقوق مهندس برق در تهران و … که در یک شرکت خصوصی مشغول به کار میباشد متفاوت است. در ادامه به بررسی حقوق و درآمد این رده شغلی در سازمان های دولتی و یا شرکت های خصوصی به تفکیک می‌پردازیم.
درآمد مهندس ابزار دقیق در سازمان های دولتی
میتوان گفت درآمد افراد در بخش های دولتی درآمد متوسطی میباشد. میزان حقوق و درآمد این افراد در بخش دولتی از سوی وزارت کار و بر اساس قانون مصوب حقوق و دستمزد همان سال تعیین می‌شود. پس میتوان گفت حقوق مهندس برق در نیروگاه با حقوق مهندس برق در شرکت فولاد (حقوق پایه) یکسان میباشد. اما در نظر داشته باشید حقوق افراد از سوی وزارت کار با توجه به عوامل تاثیر گذار آن مانند حق مسکن، حق اولاد و حق سنوات میتواند متفاوت باشد. البته درآمد فارغ التحصیلان رشته ابزار دقیق فنی حرفه ای با مهندس ابزار دقیق که از طریق رشته تحصیلی ریاضی وارد این رشته دانشگاهی مهندسی ابزار دقیق شده اند متفاوت است.
درآمد مهندس ابزار دقیق در سازمان ها و شرکت های خصوصی
حقوق مهندسان ابزار دقیق در شرکت های خصوصی بستگی به توافق افراد با کارفرما دارد. افرادی که در این حوزه کار میکنند می‌توانند بر اساس تجربه، مهارت و دانشی که دارند در نظر کارفرما تاثیر گذار باشند. حقوق پرداختی شرکت های خصوصی با توجه به حوزه فعالیتشان (اینکه آن شرکت در چه صنعتی قرار دارد)، شرایط سختی کار آن ها، محل کار و غیره متفاوت میباشد. مثلا حقوق مهندس ابزار دقیق در عسلویه، در یک شرکت خصوصی شاید بیشتر از دریافتی فردی در شرکت ها یا کارخانه های باشد که در شهر های کوچک فعالیت می‌نمایند.
ساعت کار افراد نیز یکی از عوامل تاثیر گذار بر درآمد آنها در سازمان های خصوصی میباشد. برخی از کارفرمایان به دنبال استخدام مهندس ابزار دقیق پاره وقت هستند که با توجه به ساعت کاری کمتری که دارند، حقوق کمتری دریافت میکنند.
سخن پایانی
این رشته یکی از رشته‌های تحصیلی کاملاً تخصصی و کاملاً پیچیده است. با توجه به پویایی علم در حوزه ابزارهای صنعتی، مهندسان مربوطه این باید همواره اطلاعات خود را درباره جدیدترین تجهیزات و روش‌های کنترل آنها بروز نگه دارند. در کشور ما، با توجه به وضعیت اقتصادی و سخت بودن دسترسی به فناوری‌های پیچیده صنعتی، نیاز به متخصصانی که بتوانند به نحو احسن از تجهیزات موجود استفاده کنند و حداقل بهره‌وری را از آنها داشته باشند بسیار زیاد است. این شرایط باعث می‌شود که آنها مسئولیت کاری بسیار سنگینی داشته باشند که حاکی از اهمیت شغل آنها در چرخه صنعت کشور است.
به یاد داشته باشید که برای استخدام به عنوان مهندس ابزار دقیق در شرکت های معتبر، در کنار توانایی‌های فنی و فردی به یک رزومه کامل و قوی نیاز دارید. سیستم رزومه ساز رایگان ایران استخدام این امکان را برای شما میدهد تا به عنوان کارجو یک رزومه قوی در پنل کارجویی خود ایجاد، و برای کارفرمایانی که به دنبال استخدام مهندس ابزار دقیق در مازندران و سایر استان های کشور هستند، ارسال نمایید.
جهت مشاهده آگهی های استخدام مهندس ابزار دقیق در سایت ایران استخدام کلیک نمایید.
منبع: ایران استخدام
