
کمبود پرستار در ایران همچنان فاصلهی جدی با استانداردهای جهانی دارد. سازمان جهانی بهداشت تأکید دارد که به ازای هر تخت بیمارستانی باید حداقل 2 پرستار وجود داشته باشد؛ اما آمارها و وضعیت استخدام پرستار در ایران، نشان از پایین بودن این نسبت دارد که پذیرش محدود دانشجویان پرستاری در دانشگاهها نیز این کمبود را دوچندان کرده است. در این میان، خبرها حاکی از برنامه افزایش ظرفیت پذیرش دانشجویان پرستاری تا سال 1408 میباشد. باتوجه به نتایج بعمل آمده از بررسی کارشناسان ایران استخدام از مجموع آگهیهای استخدام پرستاری، گفتنی است در ایران تأمین نیروی پرستاری موردنیاز بیمارستانها و مراکز درمانی از مسیرهای متنوعی انجام میشود. در بخش دولتی، فرآیند استخدام پرستاران عمدتاً از طریق آزمونهای رسمی و در مراکز خصوصی نیز از طریق انتشار آگهیهای استخدامی انجام میپذیرد. پرستاران در بخشهای دولتی ایران اغلب در بیمارستانها و مراکز درمانی وابسته به وزارت بهداشت، دانشگاههای علوم پزشکی، سازمان تأمین اجتماعی و... استخدام میشوند. در نتیجهی بررسی کارشناسان ما، وزارت بهداشت معمولاً هرچند ساله باتوجه به شدت نیاز کشور به نیروی پرستاری، از طریق آزمونهای استخدامی به میزان قابل توجهی نیروی پرستار جذب میکند. علاوه بر استخدامهای مستقیم وزارت بهداشت، شرکتهای طرف قرارداد با وزارت بهداشت و دانشگاههای علوم پزشکی نیز نقش پررنگی در تأمین نیروی پرستاری دارند و سالانه تعداد قابلتوجهی نیرو به استخدام این شرکتها درمیآیند. ناگفته نماند بخش خصوصی نیز سهم قابلتوجهی از آگهیهای استخدام پرستاری را به خود اختصاص داده است. باتوجه به بررسی مجموع آگهیهای استخدام این حوزه در سایت ایران استخدام، میتوان گفت بیمارستانهای خصوصی، کلینیکها و درمانگاهها، مراکز توانبخشی، مراکز جراحی محدود، مراکز زیبایی و لیزر، مراکز MMT و.. ازجمله مراکزی هستند که در بخش خصوصی اقدام به جذب پرستار میکنند. شرایط و الزامات استخدام پرستار در سازمانهای دولتی و خصوصی میتواند متفاوت باشد. باتوجه به بررسی کارشناسان ما، گفتنی است استخدام پرستار در بخش دولتی عموماً ساختاری رسمی و منظم دارد و فرآیند جذب معمولاً رسمیتر و سختگیرانهتر انجام میشود اما در مراکز خصوصی این سختگیریها بهمراتب کمتر است و انعطاف بیشتری در جذب پرستاران صورت میگیرد. استخدام پرستار در بخش دولتی شامل مراحل متعددی مانند آزمونهای کتبی ، مصاحبه و گزینش است. در این بخش، معیارهایی همچون شرط بومی بودن گاهاً نقش تعیینکنندهای در اولویتبندی متقاضیان ایفا میکند. در مقابل، فرآیند استخدام در بخش خصوصی معمولاً انعطافپذیرتر و متناسب با سیاستهای هر مرکز درمانی طراحی میشود. این مراکز آگهیهای استخدامی خود را از طریق وبسایتهای کاریابی، روزنامهها و شبکههای اجتماعی منتشر میکنند. برخلاف بخش دولتی، بیمارستانها و مراکز درمانی خصوصی غالباً از آزمونهای رسمی برای جذب نیرو استفاده نمیکنند و بررسی رزومه و مصاحبه و گاهاً تجربه کاری را مبنای جذب نیروی انسانی قرار میدهند. بر اساس بررسیهای کارشناسان ما از جمله بخشهایی که بیشترین تقاضا برای جذب پرستار را دارند میتوان به بخشهای داخلی، ICU، CCU، زنان، دیالیز و .. اشاره کرد. داشتن سابقه کاری موثر و حداقل مدرک کارشناسی در رشتههای پرستاری، پیراپزشکی یا حوزههای مرتبط، یکی از شروط اساسی و پرتکرار در آگهیهای استخدام پرستار است. نکته قابلتوجهی که کارشناسان ایران استخدام در حین بررسی به آن دست یافتند، استخدام پرستاران در شیفتهای کاری متنوع صبح، عصر و شب است که در این میان شیفت صبح، محبوبترین گزینه برای کارجویان پرستاری شناخته میشود. اگرچه میزان حقوق پرستاران در بخش دولتی بر اساس قانون مدیریت خدمات کشوری و در بخش خصوصی بهصورت توافقی و ضمن رعایت حداقلهای اعلامی در قانون کار تعیین میشود، اما عواملی مانند ساعت کاری، محل فعالیت، میزان سابقه و سطح تحصیلات به طور کلی نقش بسزایی در کم و زیاد شدن حقوق پرستاران دارند. با در نظر گرفتن تراکم بالای مراکز درمانی و بیمارستانها در کلان شهرهایی نظیر تهران، مشهد و تبریز در مقایسه با شهرهای کوچکتر، طبیعی است نسبت استخدام پرستاران و فرصتهای شغلی موجود نیز در این شهرها به نسبت سایرین بیشتر خواهد بود.